Than Pan

Ένα εντυπωσιακό κτήριο που δεσπόζει στο κέντρο του Πάρκου Αλαμέδα στο Κίτο συνδέεται με την επιστημονική διαπίστωση για πρώτη φορά της σφαιρικότητας της Γης με τους πεπλατυσμένους πόλους. Πρόκειται για το Αστρονομικό Παρατηρητήριο του Κίτο, το παλαιότερο αστεροσκοπείο της Νότιας Αμερικής, καθώς κατασκευάστηκε το 1864. Η διαπίστωση αυτή ήλθε χάρη σε μια αποστολή πίσω από την οποίαν κρυβόταν ο εθνικός ανταγωνισμός Βρετανών και Γάλλων. Οι μεν υποστήριζαν τη θεωρία του Νεύτωνος ότι η Γη είναι σφαιρική και ελαφρώς πεπλατυσμένη στους πόλους, οπότε η περιφέρειά της είναι μεγαλύτερη στον Ισημερινό. Οι δε την θεωρία του ξακουστού Γαλλοϊταλού αστρονόμου, μαθηματικού, τοπογράφου και σεληνογράφου Τζιοβάνι Ντομένικο Κασίνι πως η γη είναι ωοειδής, με επιμηκυνθέντες πόλους και ελαφρώς βραχυνθέντα Ισημερινό, οπότε η περιφέρειά της είναι μεγαλύτερη στους πόλους και τους μεσημβρινούς. Η όλη επιστημονική χαρτογράφηση χρηματοδoτήθηκε από μια χρηματιστηριακή κομπίνα του γεωδαίτη Σαρλ Μαρί Ντε Λα Κονταμέν και του Βολταίρου.

Στην τεράστια τοιχογραφία του σταθμού των Καννών, η Μέριλυν Μονρό και ο Υβ Μοντάν στην μουσική κωμωδία «Let’s Make Love», ο Ρότζερ Ράμπιτ και η Τζέσικα Ράμπιτ, Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ και Λωρήν Μπακώλ με τα κοστούμια που φορούσαν ως Φίλιπ Μάρλοου και Βίβιαν Ράτλετζ στο νουάρ αριστούργημα «Ο Μεγάλος Ύπνος», ο Πωλ Νιούμαν και ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ στο «Κεντρί» που το 1974 απέσπασε 7 Όσκαρ, και τα ρομπότ από την «Περιπέτεια στο Διάστημα». Ταρζάν και Τζαίην παρέα με την Τσίτα σκαρφαλωμένοι στα κεραμίδια του σταθού, και στα μπαλκόνια Καίητ Γουίνσλετ και Λεονάρντο Ντι Κάπριο από τον Τιτανικό, Σιντ Καρίς και Φρεντ Ασταίρ από το θρυλικό χορευτικό νούμερο του «The Girl Hunt Ballet» του μιούζικαλ του 1953 «The Bandwagon», Μπάτμαν και Τζόκερ όπως τον ενσάρκωσε ο Τζακ Νίκολσον, Μπουρβίλ και Λουί ντε Φυνές, Σταν Λώρελ και Όλιβερ Χάρντυ. Ο Χάρολντ Λόυντ να κρέμεται από το ρολόι του ουρανοξύστη, το ζευγάρι του «Γατόπαρδου» του Λουκίνο Βισκόντι, ο Αλαίν Ντελόν ως Τανκρέντι Ντι Φαλκονέρι και η Κλαούντια Καρντινάλε στον ρόλο της Αντζέλικα. Νουάρ και Μίκυ Μάους. Όλα τα είδη κινηματογράφου σε μια ιστορία 100 χρόνων αποτυπωμένη στην πρόσοψη ενός κτηρίου. Σε άλλα κτήρια ο Ζακ Τατί ως Monsieur Hulot, βγαλμένος από  το «Mon Oncle» του 1958, ο Μπάστερ Κήτον, ο Ζεράρ Φιλίπ ως Φανφάν λα Τουλίπ. Αν μη τι άλλο οι Γάλλοι ξέρουν και να σέβονται και να τιμούν και με τα πιο «καθημερινά» μέσα τον πολιτισμό τους.

27 π.Χ. Ισχυρός σεισμός καταστρέφει μερικώς τον βόρειο Κολοσσό. Το άνω μέρος καταρρέει και στο κάτω εμφανίζονται ρωγμές. Από την ημέρα αυτή, καθώς ο αέρας θα περνά μέσα από τις ρωγμές, ο Κολοσσός θα αρχίσει να τραγουδάει την αυγή, μία με δύο ώρες προτού ξημερώσει. Το τραγούδι, το οποίο ακούγεται σαν μουσικό φύσημα, όπως θα αναφέρει ο Έλληνας ιστορικός και γεωγράφος Στράβων που θα επισκεφθεί το μέρος επτά χρόνια αργότερα, λέγεται πως γίνεται αντιληπτό κυρίως τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο. Πιθανότατα αυτό να διαδόθηκε επειδή τότε πυκνώνουν οι επισκέψεις στα αγάλματα. Η ώρα που ακούγεται το τραγούδι, λίγο πριν το ξημέρωμα, θα εμπνεύσει τη μετονομασία των αγαλμάτων σε «Κολοσσούς του Μέμνονος».
Ο «τραγουδιστής» Μέμνων εμπνέει τον Χένρικ Ίψεν, τον Όσκαρ Ουάιλντ, τον Τόμας Καρλάιλ, τον Χέγκελ.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως ήταν ο ίδιος ο Βαρθολομαίος Ντιάζ που έδωσε την ονομασία «Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος». Παρότι δεν είναι αυτή η πιθανότερη εκδοχή, παραμένει η δημοφιλέστερη. Όπως ευρύτατα διαδεδομένη είναι μια άλλη εντύπωση, αποδεδειγμένα λανθασμένη, πως το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος είναι το νοτιότερο άκρο της Αφρικής. Αυτό δεν ισχύει. Νοτιότερο σημείο της είναι το λιγότερο γνωστό Ακρωτήριο Αγκούλιας, 150 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδος. Τα κύματα που σηκώνει η επικίνδυνη σύζευξη των δύο ρευμάτων είναι η αιτία πολλών ναυαγίων έξω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος. Πολλοί ισχυρίζονται πως εδώ, μεταξύ των δύο ακρωτηρίων, βρίσκονται τα πιο επικίνδυνα νερά στον κόσμο, περισσότερο και από του Ακρωτηρίου Χορν, του βορειότερου σημείου του Περάσματος Ντρέικ μεταξύ Νότιας Αμερικής και Ανταρκτικής, όπου μεταξύ 16ου και 20ού αιώνος θα βυθιστούν περισσότερα από 800 πλοία παρασύροντας στον θάνατο πάνω από 10.000 ναυτικούς.

Μπροστά στον κυρίως ναό υπάρχει ένα κιόσκι. Βάζω ένα κέρμα των 100 γιεν στην υποδοχή του παγκαριού. Παίρνω στα χέρια μου ένα κυλινδρικό κουτί το οποίο περιέχει μικρές ράβδους. Το ανακινώ και αφήνω να βγει μία από αυτές. Αυτή έχει έναν αριθμό σε ιαπωνικά ιδεογράμματα. Ψάχνω να βρω στο κιόσκι το ξύλινο συρτάρι με τα αντίστοιχα ιδεογράμματα. Το ανοίγω και βγάζω το πρώτο ρυζόχαρτο που βρίσκω. Με τη βοήθεια μιας Ιαπωνίδας το μεταφράζω. Η «μεταφράστρια» δείχνει να μην μπορεί να πιστέψει αυτό που διαβάζει. «Ήρθες από κάποιο μακρινό μέρος» γράφει ανάμεσα στα άλλα. Σύμφωνα με την παράδοση, εάν η προφητεία που είναι γραμμένη στο ομικούτζι είναι δυσοίωνη, πρέπει να διπλώσεις το χαρτί και να το αφήσεις είτε σε κάποιο πεύκο είτε σε κάποιο τείχος με μεταλλικά σύρματα μαζί με τα άλλα δυσοίωνα ομικούτζι που βρίσκονται στους χώρους των σιντοϊστικών και των βουδιστικών ναών. Η δοξασία αυτή έχει να κάνει με το ότι και η λέξη «πεύκο» και το ρήμα «περιμένω» προφέρονται, παρότι γράφονται διαφορετικά, «μάτσου». Με τον τρόπο αυτό, η κακοτυχία θα περιμένει τον ερωτώντα στο πεύκο και δεν θα τον ακολουθήσει. Στην περίπτωση που η προφητεία είναι αίσια, τότε έχεις να επιλέξεις είτε να περάσεις το χαρτί σε κάποιο δέντρο, είτε σε καλώδια, για να έχει μεγαλύτερη ισχύ, είτε να το κρατήσεις μαζί σου για γούρι.

Ο ναός παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, μιας και είναι κατασκευασμένος σε ινδο-πορτογαλικό ρυθμό, με σειρά από πυραμιδοειδείς στέγες, τις γνωστές στην ιστορία της ινδικής αρχιτεκτονικής ως «σικάρα», πάνω από τον θόλο, χρωματιστά τζάμια σε κόκκινο, κίτρινο, πράσινο και μπλε στα τοξωτά παράθυρα και βρίσκεται στους πρόποδες ενός λόφου ανάμεσα σε πυκνή βλάστηση, ενώ και στις τρεις πλευρές του διαθέτει και άλλους μικρότερους ναούς άλλων θεοτήτων. Από έξω νομίζεις, βλέποντας τις πορτογαλικές επιρροές στην αρχιτεκτονική του ναού αλλά και κάποιες ομοιότητες που έχουν οι δύο «σχολές», ότι θα μπεις σε κάποια χριστιανική εκκλησία. Οι κίονες του ναού είναι φτιαγμένοι από πέτρα του Κασμίρ, ενώ διαθέτει και μια τεράστια δεξαμενή, ξενώνες και έναν ντίπα στάμπα. Ο τελευταίος είναι ένα είδος πύργου που φωτίζει τις νύχτες με καντήλια και αποτελεί ιδιαιτερότητα αρκετών ινδουιστικών ναών. Ντιπ θα πει «καντήλι» και Σταμπ «κολώνα». Το θέαμά του τις νύχτες των γιορτών σε συνδυασμό με το γαλήνιο περιβάλλον δημιουργεί μια γοητευτικά απόκοσμη ατμόσφαιρα.

Βράδυ Παρασκευής 25 Ιουλίου 1884. Ο Πολ Μπερντ βλέπει ένα άλογο με άμαξα να τρέχει δαιμονισμένα από την οικία του Χέιστινγκς καταπάνω του. Αμέσως μετά βλέπει τη σκιά του να επιστρέφει με το άλογο να εξαφανίζεται. Ακριβώς το ίδιο βλέπει από διαφορετικό σημείο και η σύζυγός του δηλώνοντας εγγράφως πως, ενώ άκουσε τον καλπασμό του αλόγου του Μπερντ, δεν άκουσε κανέναν ήχο από το άλλο άλογο. Ανάλογα περιστατικά αναφέρουν πολλοί ακόμη κάτοικοι. Από τότε πιστεύεται πως το φάντασμα του Χέιστινγκς έρχεται με την άμαξά του στην έπαυλη για να βρει τα αποδεικτικά στοιχεία της αθωότητάς του, καθώς το 1887 είχε περάσει στην Αγγλία από δίκη που κράτησε επτά χρόνια για διαφθορά προτού τελικά αθωωθεί. Επρόκειτο πιθανότατα για μηχανορραφία αντιπάλων του, καθώς προσπάθησε να βάλει τέλος στο λαθρεμπόριο στο οποίο επιδίδονταν οι Άγγλοι και επέκρινε την αλαζονική συμπεριφορά των αποικιοκρατών συμπατριωτών τους προς τους Ινδούς. Δεκαετία 1930. Οι ιστορίες των φαντασμάτων επανέρχονται. Στο Χέιστινγκς Χάους ζει ο λάτρης των ιπποδρομιών Τζορτζ Ουίλιαμς. Ένα από τα πέντε άλογά του, το κατάλευκο «Πράιντ», είναι το αγαπημένο του. Με τις απανωτές νίκες και τη φήμη του, του αποφέρει πλούτη. Με τα χρόνια, όμως, παύει να νικά και μετά από μια ήττα σε σαββατιάτικη ιπποδρομία βρίσκεται σκοτωμένο. Έκτοτε, για χρόνια, πολλοί Κολκατανοί ισχυρίζονται πως νύχτες Σαββάτου βλέπουν ένα λευκό άλογο ιπποδρομιών να τρέχει μόνο του.

Σε σημερινές τιμές, το κόστος κατασκευής του μεν τάφου του Χουμαγιούν αποτιμάται σε 50 εκατομμύρια ευρώ, του δε συγκροτήματος στο σύνολό του υπολογίζεται στα 450 εκατομμύρια ευρώ, κατατάσσοντάς το έτσι το 7ο ακριβότερο ταφικό μνημείο στον κόσμο, πίσω από ένα άλλο μνημείο – σύμβολο όχι απλώς της Ινδίας αλλά και και αυτό της ίδιας δυναστείας, των Μουγκάλ, το παγκοσμίου φήμης Τατζ Μαχάλ στην Άγκρα. Η αρχιτεκτονική του είναι συναρπαστική. Το ύφος του συνδυάζει αρμονικά, χωρίς να φαίνονται παράταιρα μεταξύ τους, τέσσερα διαφορετικά στιλ. Κεντρασιατικό, περσικό, μουγκάλ και τουρκικό. To εκτάσεως 3 στρεμμάτων μαυσωλείο, το οποίο δεσπόζει σε έναν κήπο 30 στρεμμάτων, χτίστηκε με τη χρήση δύο συστατικών που για πρώτη φορά συνδυάστηκαν μεταξύ τους σε τέτοια έκταση, μιας αργολιθοδομής που θυμίζει ξερολιθιά χαλικιών ανάμεσα σε συμπαγή κομμάτια πέτρας μαζί με αμμόλιθο. Αυτά τα δύο δομικά υλικά σχηματίζουν ένα τετράγωνο οικοδόμημα το οποίο στέφεται στα 47 μέτρα ύψος από έναν θόλο.