Το επί 3 χιλιετίες λιθοβολούμένο μνημείο του στασιαστή υιού

1020 π.Χ., βασίλειο του Ισραήλ. Στο Δάσος της Μεγάλης Δρυός ή αλλιώς Δάσος του Εφραίμ, λαμβάνει χώρα μια πολύνεκρη μάχη. Συγκρούονται ο στρατός του βασιλιά Δαβίδ με τους στασιαστές του τριτότοκου γιού του, Αβεσσαλώμ που υφίσταται πανωλεθρία μετρώντας 20.000 νεκρούς. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν διαφεύγοντας στο δάσος, παρά στο πεδίο της μάχης.
Στο δάσος καταφεύγει υποχωρώντας έφιππος και ο αρχηγός των στασιαστών.
Καθώς ανεμίζουν με τον καλπασμό τα μακριά του μαλλιά, μπλέκονται στα κλαδιά μιας μεγάλης βελανιδιάς και μένει κρεμασμένος απο αυτά.    
Ο στρατηγός του Δαβίδ και εξάδελφος του Αβεσσαλώμ, ο ικανότατος πλην ραδιούργος στρατηγός Ιωάβ, δεν υπακούει στην ρητή εντολή του βασιλιά να μην σκοτώσει τον Αβεσσαλώμ. Ο Ιωάβ, έχοντας πολλά προηγούμενα με τον Αβεσσαλώμ, όπως την αντικατάστασή του στην αρχηγία του στρατεύματος από τον Αμάσα, εξάδελφό τους και στρατηγό των στασιαστών, τον τραυματίζει με τρία μικρά βελάκια στην καρδιά, διατάζοντας ακολούθως δέκα οπλοφόρους του να τον αποτελειώσουν.

Πληροφορούμενος ο βασιλιάς τον θάνατο του γιου του, αλλά αγνοώντας τον τρόπο που σκοτώθηκε, αναφωνεί συντετριμμένος: «Ω γιε μου Αβεσσαλώμ, γιε μου, γιε μου Αβεσσαλώμ! Θεέ μου, να είχα πεθάνει για σένα, ω Αβεσσαλώμ, γιε μου, γιε μου!». Αποσύρεται στην Μαχαναΐμ στα ανατολικά του Ιορδάνη, όπου πενθεί ώσπου ο Ιωάβ δίνοντάς του κουράγιο τον καλεί να εκπληρώσει το καθήκον του προς τον λαό του.

Όσο ακόμη ζούσε, ο Αβεσσαλώμ, κατασκεύασε για τον εαυτό του μια στήλη και για να αφήσει το όνομά του στην ιστορία της έδωσε το όνομά του.

1925. H από ενδεκαετίας συσταθείσα με αντικείμενο την ιστορική, γεωγραφική και αρχαιολογική έρευνα της Γης του Ισραήλ, Εταιρεία Εξερεύνησης του Ισραήλ ξεθάβει κάτω από  πέτρες και κοτρώνες ένα μνημείο. Επί 3.000 χρόνια περαστικοί, Εβραίοι, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, συνήθιζαν να το λιθοβολούν. Επρόκειτο, λένε, για το Μνημείο του Αβεσσαλώμ. Εδώ ετάφη μετά την ανακομιδή των οστών του απο το Δάσος του Εφραίμ όπου είχε αρχικώς ταφεί. Οι περαστικοί πετούσαν πέτρες από αποτροπιασμό για την πράξη του Αβεσσαλώμ να στασιάσει κατά του πατέρα του. Μάλιστα, πολλοί έφερναν εδώ τα απείθαρχα παιδιά τους για να τα νουθετήσουν.  

Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2019

Η πτήση AZ823 προσγειώνεται στις 08:05 στο Μπεν Γκουριόν και συνεχίζω οδικώς για Ιερουσαλήμ. Μετά από περιπλάνηση στην Παλαιά Πόλη, φθάνω το μεσημέρι στην Κοιλάδα των Κέδρων έξω από τα ανατολικά τείχη της, απέναντι από το Όρος Μωρήα όπου συναντώ στους πρόποδες του Όρους των Ελαιών τρεις τάφους. Ο δεξιός είναι ο τάφος του Ζαχαρία. Ο μεσαίος είναι λαξευμένο ταφικό συγκρότημα της ιερατικής οικογένειας Χεζίρ. Στα αριστερά ορθώνεται ένα εντυπωσιακό πέτρινο μνημείο ύψους 20 μέτρων πάνω σε τετράγωνο βάθρο. Πρόκειται για ένα παραλληλεπίπεδο περίπτερο με κυλινδρικό άνω μέρος και  κοίλο κόλουρο κώνο για οροφή. Χάρτες και οδηγοί το ονομάζουν «Τάφο του Αβεσσαλώμ» ή και Στήλη του Αβεσσαλώμ, το γνωστό μνημείο της βιβλικής αφήγησης. Ωστόσο οι αρχαιολόγοι αποφαίνονται πως  πρόκειται για μνημείο της ελληνορωμαϊκής περιόδου, πιθανότατα του 1ου μ.Χ. αιώνος καθώς φέρει δωρικά τρίγλυφα και μετόπες, και ιωνικούς κίονες.

Στο κάτω μέρος του μνημείου ένας μικρός θάλαμος με είσοδο και δύο αρκοσόλια αποτελεί τον καθαυτό τάφο. Το άνω μέρος είναι το  «νέφες», επιλέξει «ψυχή». Συνήθως κωνικό ή πυραμιδοειδές, είναι το ανεικονικο μνημείο το οποίο υποδεικνύει τους τάφους.

Αναρωτιέμαι αν η ιστορία του Αβεσσαλώμ είναι πραγματική, συμβολική ή προφητική. Όπως ο ομορφότερος πλην αλαζόνας άγγελος Εωσφόρος στασίασε κατά του Δημιουργού και κατανικήθηκε, έτσι και ο αναφερόμενος στην Βίβλο ως ομορφότερος των ανδρών Αβεσσαλώμ, επαναστάτησε κατά του πατέρα του, βασιλιά και προγόνου στην βασιλική γραμμή του Θεανθρώπου, Δαβίδ.
Μου θυμίζει κάπως και τον Οιδίποδα. Όπως και ο γιος του Λάιου, πολέμησε κατά του πατερα του και πλάγιασε με τις συζύγους του.

Στο μυαλό μου έρχονται δύο κραυγές της λογοτεχνίας εμπνευσμένες από τον γιο του Δαβίδ. Το «Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ» του Φώκνερ και το «Υιέ μου, υιέ μου» με αρχικό τίτλο «Αβεσσαλώμ» του Χάουαρντ Σπρινγκ που έγινε ταινία με το τίτλο «My Son, My Son» από Τσαρλς Βίντορ  τον Ούγγρο σκηνοθέτη της θρυλικής «Τζίλντα». Η ταινία αναφέρεται στην άνευ όρων αγάπη ενός πατέρα για τον καλομαθημένο γιο του που δεν του έλειπε τίποτε, σε μια σχέση Δαβίδ-Αβεσσαλώμ.

Δεν προλαβαίνω να ολοκληρώσω την επίσκεψή μου και ξαφνικά αρχίζει να βρέχει. Απομακρύνομαι ανασύροντας στην μνήμη μου τους στίχους του Λέοναρντ Κοέν «Προσευχή για το ηλιοβασίλεμα» Αρχίζει με τους στίχους
«Ο ήλιος είναι μπλεγμένος
σε μαύρα κλαδιά,
βγάζοντας κραυγή σαν τον Αβεσσαλώμ,
ανάμεσα στον ουρανό και το νερό,
παλεύοντας μέσα από το μαύρο ρετσίνι
να αυτοκτονήσει ακόμη μια μέρα»

Και τελειώνει με το ερώτημα
«Δεν υπάρχει ένας Ιωάβ για αύριο το βράδυ,
με τρία βελάκια
και ένα μεγάλο σωρό από πέτρες;».