Author Archives

Than Pan

Λήντενχωλλ, μια αγορά που λειτουργεί από το 1321

Στην αγορά στεγάζονται μπαρ, πιτσαρίες, εστιατόρια με ιταλική κουζίνα, ιαπωνική, μεξικανική, με θαλασσινά, ασφαλιστικές εταιρείες, πολυκαταστήματα, μικρότερα καταστήματα, φωτογραφικά εργαστήρια, κομμωτήρια, κάβες, βιβλιοπωλεία και εν γένει βιτρίνες που εύκολα δελεάζουν τον καταναλωτή. Εξίσου ενδιαφέρων είναι ο περίπατος στην αγορά και μετά το ωράριο εργασίας καταστημάτων, καθώς ως δημόσιος χώρος παραμένει ανοιχτή 24 ώρες, οπότε είναι μια ευκαιρία να περιεργαστεί κάποιος την εξαιρετική αρχιτεκτονική της. Το αξιοθέατο δεν είναι μόνο η αγορά ως αγορά, αλλά ως αρχιτεκτονικό κόσμημα και ως ιστορία. Δεν επελέγη τυχαία να χρησιμοποιηθεί ως «Diagon Alley» στην ταινία του 2001 «Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος» ή ως μία από τις τοποθεσίες των υπαίθριων πάρτι που διοργανώθηκαν κατά την αδαμάντινη επέτειο της βασίλισσας Ελισάβετ.

Τυνησία / Το τζαμί που φυλάει το μέλλον το Ισλάμ

Ένας τυνησιανός θρύλος προφητεύει πως εάν ανασυρθούν τα λείψανα της Αγίας Ολιβίας, το Ισλάμ θα πάψει να υφίσταται. Όχι μόνο υπάρχει ο τάφος της Αγίας Ολίβα, όπως αναφέρει και η μαρτυρία από τον 17ο αιώνα του ιστορικού και δικαστή Ιμπν Αμπί Ντινάρ, αλλά και πάνω από τη χριστιανική βασιλική όπου πιστεύεται ότι βρίσκεται, έχει χτιστεί ένα από τα σημαντικότερα τζαμιά της Τυνησίας, το οποίο μάλιστα ονομάζεται Αλ Ζαϊτούνα. Η ονομασία αυτή δείχνει και την σχέση της Αγίας Ολιβίας με το τζαμί. Τζαμί Αλ Ζαϊτούνα θα πει στα αραβικά το τζαμί της ελιάς, καθώς το όνομα της αγίας στα λατινικά θα πει ελιά. Γι’ αυτό και συνήθως οι καθολικοί την παριστάνουν μαζί με κλαδιά ελιάς. Αλλά και ένας τοπικός θρύλος λέει πως το τζαμί χτίστηκε πάνω σε μια ελιά.

Μπουτάν / Έρωτας, κρασί και Βουδισμός στα Ιμαλάια

Έχοντας περπατήσει τέσσερα χιλιόμετρα για να φτάσω στον λόφο με τον ναό, περνώ μια γέφυρα και τον ποταμό Πουνατσάνγκτσουου, ανάμεσα από καλύβες, ορυζώνες και φυτείες σιναπιού. Όλα τα σπίτια του χωριού στους πρόποδες έχουν ζωγραφισμένους φαλλούς στους τοίχους, θέαμα όχι και τόσο αταίριαστο με τον λόφο τον οποίο ο εκκεντρικός άγιος παρομοίαζε με γυναικείο στήθος λόγω του στρογγυλού σχήματός του. Εισερχόμενος στον χώρο του μοναστηριού περιστρέφω τους κυλινδρικούς τροχούς προσευχής και συνεχίζω για τον ναό. Μπαίνοντας γίνομαι μάρτυρας ονοματοδοσίας ενός μικρού κοριτσιού. Ο πατέρας του το έφερε στον καλόγερο και εκείνος ψελλίζει μερικές λέξεις αναφέροντας το όνομα το οποίο θα δώσει στην μικρούλα ο πατέρας της. Αυτό είναι γραμμένο σε ένα κομμάτι μπαμπού που τράβηξαν τυχαία μετά από την προσευχή. Ρωτώ το πώς ονοματοδοτούνται τα παιδιά. Ζητούμενο είναι, μου απαντούν, το όνομα που θα δοθεί στο παιδί να ταιριάζει με τον προορισμό του.

Στην Απάμεια των Ελλήνων, των Ρωμαίων και των Βυζαντινών

Σύμφωνα με τον ελληνικής καταγωγής ιστορικό Αππιανό Αλεξανδρέα, ο Σέλευκος ονόμασε τρεις πόλεις Απάμεια προς τιμήν της συζύγου του. Αυτές ήταν η Απάμεια επί του Ευφράτη, η οποία σήμερα βρίσκεται στον βυθό της τουρκικής τεχνητής λίμνης Μπιρετζίκ (πολλοί μίλησαν για «πολιτιστικό έγκλημα» όταν  τον Ιούνιο του 2000 οι τουρκικές αρχές βύθισαν την περιοχή κάτω από τα νερά για να κατασκευάσουν φράγμα), η Απάμεια της Μηδίας, χαμένη κάπου κοντά στο Ναχαβάντ στα δυτικά του Ιράν, και η σημαντικότερη εξ αυτών, η Απάμεια επί του Ορόντου, στα δυτικά της Συρίας. Η τελευταία χτίστηκε το 300 π.Χ. στην θέση μιας μικρής πόλης, της Φαρμάκης, μετέπειτα Πέλλας, η οποία ταυτίζεται με τη βιβλική Σεφάμ, τοποθεσία στο ανατολικό όριο της Γης της Επαγγελίας. Άκμασε επί αιώνες φθάνοντας σε πληθυσμό ακόμη και το μισό εκατομμύριο. Με την Αντιόχεια επί του Ορόντου και τη Σελεύκεια Επιτίγρεια υπήρξαν οι τρεις σπουδαιότερες πόλεις των Σελευκιδών.

Μπανγκλαντές / Το Τζαμί -μπιμπελό- των Χασάπηδων

Η πρόσοψη του τζαμιού αποτελείται από ένα τεράστιο ψηφιδωτό με μικρά γυαλιστερά πλακάκια. Είναι δε τόσο χαριτωμένα στολισμένο που προς στιγμήν νομίζω πως βλέπω ένα σκηνικό, όχι κάποια πραγματικό κτήριο. Η επιγραφή στην βάση του τζαμιού πληροφορεί πιστούς και περαστικούς για το έτος ανέγερσης: είναι το 1338 από Εγίρας, δηλαδή 1960 με την δική μας χρονολόγηση. Είναι ολόκληρο διακοσμημένο με μωσαϊκό τύπου «Τσίνι Τίκρι» τεχνοτροπία που βασίζεται σε γυαλί και κεραμικά. Περισσότερο μου θυμίζει όσο το παρατηρώ τεράστιο κινέζικο βάζο, παρά τζαμί. Πρόσοψη και κίονες συνθέτουν ένα ιδιαίτερο ντεκόρ με ημισελήνους, άστρα, βάζα με άνθη, ακόμη και αραβική καλλιγραφία.

Κάντυ/ Το Δόντι του Βούδα

Αν για κάτι είναι διάσημο το Κάντυ, αυτό είναι το Σρι Νταλάντα Μαλιγκάβα, ο «Ναός του Κειμηλίου του Ιερού Δοντιού». Εδώ βρίσκεται φυλαγμένος ο αριστερός κυνόδοντας του Βούδα, τον οποίον απέσπασε ακόλουθός του από τη σορό του Σιντάρτα την ώρα της καύσης του.
Ο ναός, χάρη στον οποίο το Κάντυ ανακηρύχθηκε τόπος παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO, βρίσκεται στο ανακτορικό συγκρότημα, κάτι που δεν είναι άσχετο με τον θρύλο ότι όποιος κατέχει το Ιερό Δόντι του Βούδα κατέχει και την κοσμική εξουσία της Σρι Λάνκα για τον λόγο αυτόν από παλιά είχε και πολιτική σημασία το κειμήλιο αυτό.

Νυρεμβέργη / στην Γέφυρα του Δήμιου

Το 1553 ο μηχανορράφος μαργράβος του Βρανδεμβούργου – Κούλμπαχ, Αλβέρτος – Αλκιβιάδης, ομιλεί στους συγκεντρωμένους. Καταγγέλλει απόπειρα δολοφονίας εναντίον του, προαναγγέλλοντας την εκτέλεση τριών συλληφθέντων συνωμοτών. Υπάρχει όμως ένα τεχνικό πρόβλημα. Η πόλη δεν έχει δήμιο. Ανάμεσα στους συγκεντρωμένους βρίσκεται και ο ξυλουργός Χάινριχ Σμιτ. Ο Σμιτ παγώνει μόλις ο μαργράβος τον δείχνει με το δάχτυλο απευθύνοντάς του τον λόγο: «Εσύ! Αναλαμβάνεις να κρεμάσεις αυτούς τους τρεις!». Ο Σμιτ αναγκάζεται να δεχθεί. Αυτό όμως θα αλλάξει τη ζωή τη δική του και της οικογένειάς του. Δεν θα μπορέσει ούτε να επιστρέψει στην τέχνη του, ούτε να ασκήσει άλλο επάγγελμα. Τα αυστηρά ήθη απαγορεύουν στους καθώς πρέπει οποιαδήποτε σχέση με δήμιους. Πρόκειται για επάγγελμα αποσυνάγωγων, συχνά κληρονομικό. Έτσι, και ο γιος του Χάινριχ ο Φραντς Σμιτ, θα γίνει δήμιος. Θα αποκτήσει τέτοια επαγγελματική δεξιοτεχνία, που θα γίνει γνωστός ως «Μάιστερ Φραντς». Θα πεθάνει 79 ετών το 1634 αφήνοντας ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ημερολόγιο όπου περιγράφει τις 361 εκτελέσεις και τις 345 ελάσσονες σωματικές τιμωρίες στα 41 χρόνια καριέρας, στην οποία άσκησε παράλληλα και το λειτούργημα του θεραπευτή έχοντας βοηθήσει 15.000 συμπολίτες του. Θα ταφεί δημοσία δαπάνη κοντά στους τάφους επιφανών Νυρεμβέργιων όπως οι Άλμπρεχτ Ντύρερ και Χανς Ζακς. Ο «άθλος» του Σμιτ συνίσταται στο ότι, αν και άσκησε επάγγελμα αποσυνάγωγου, έχοντας εκτελέσει δύο άτομα στην πυρά, θανάτωση επιβαλλόμενη σε ομοφυλόφιλους και κιβδηλοποιούς, μία παιδοκτόνο με πνιγμό, και πολλούς με σπαθί, αγχόνη τροχό, κατόρθωσε να γίνει αξιοσέβαστο μέλος της νυρεμβέργιας κοινωνίας, γεγονός αδιανόητο εκείνους τους αιώνες.

Γιουκατάν / Η μύτη του Τσάακ έφερε βροχή στο Καμπά

Ο τελετουργικός Ναός των Μασκών φέρει στην πρόσοψη εκατοντάδες εξέχουσες σμιλεμένες πέτρες που παριστάνουν μύτες και άλλες τόσες χαραγμένες πέτρες για μάτια, συνθέτοντας πάνω από 300 μάσκες του Τσάακ, του Ουρανίου  Όφεως και Θεού της Βροχής. Σύμφωνα με μια θεωρία, όταν οι προεξέχουσες πέτρινες καμπύλες είναι κυρτές, με το άνοιγμα προς το έδαφος, συμβολίζουν τη μύτη του Τσάακ που στάζει βροχή και, όταν είναι κοίλες, με το άνοιγμα προς τον ουρανό, αναπαριστούν τις ευχαριστίες και τις δεήσεις για βροχή.

Αναζητώντας τον Κάρλος Φονσέκα

Μετά από 20 λεπτά περπάτημα μέσα από το κέντρο της πόλης, φτάνω στην «Casa Museo Comandante Carlos Fonseca», στην αρχή ενός ανηφορικού δρόμου που συνεχίζει προς τα νότια και μόλις ένα τετράγωνο απόσταση από το πάρκο Ρούμπεν Νταρίο. Παρότι το μουσείο, η κατοικία όπου μεγάλωσε ο Φονσέκα, είναι μικρό, παρέχει κατατοπιστικές πληροφορίες για τον (συν)ιδρυτή του FSLN και θεωρητικό των Σαντινίστας. Τόσο για τη ζωή του, μέσα από αρκετές φωτογραφίες και αναφορές, όσο και για την πολιτική του δράση, όχι μόνο στην Νικαράγουα, αλλά και σε χώρες του εξωτερικού, όπως το 1959 στην Κούβα και στην Ονδούρα, όπου η ομάδα του αποδεκατίστηκε σε ένα αποτυχημένο αντάρτικο κίνημα. Στο μουσείο εκτίθενται αποκόμματα εφημερίδων, μεταξύ τους και ένα που αναγγέλλει τον θάνατό του στις 8 Νοεμβρίου 1976 σε δασώδη βουνά πολεμώντας κατά της Εθνικής Φρουράς του Σομόζα, τρία χρόνια προτού ανατραπεί ο δικτάτορας, μαζί με διάφορα ντοκουμέντα και προσωπικά του αντικείμενα όπως τα γυαλιά του και ένα ΑΚ-47.

Περιπετειώδης άφιξη στην «Αψίδα 22»

Η «Αψίδα 22» -απεικονίζεται στην οπίσθια όψη του χαρτονομίσματος των 100 νταλάσι- χτίστηκε το 1996 στη δεύτερη επέτειο του πραξικοπήματος και ονομάστηκε έτσι σε ανάμνηση της 22ας Ιουλίου, όταν έλαβε χώρα το coup d’ état του Τζαμέ και του Κυβερνώντος Συμβουλίου των Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο έριξε τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση. Ανεγέρθη στον αυτοκινητόδρομο Μπαντζούλ – Σερεκούντα, ο οποίος συνδέει την πρωτεύουσα με τη μεγαλύτερη, με πληθυσμό άνω των 300 χιλιάδων κατοίκων, πόλη της Γκάμπια επί του Ατλαντικού