Υπάρχει μια διάχυτη εντύπωση ότι οι Έλληνες προτιμούν το Πάσχα από τα Χριστούγεννα. Η άποψη που κυριαρχεί μάλιστα, αναφέρει ότι γενικότερα η Ορθοδοξία, ο ανατολικός χριστιανικός κόσμος ως πιο «διονυσιακός» στη θρησκευτικότητά του, πιο «μυστηριακός» πιο «Ανατολικός», είναι με το «πάθος», σε αντίθεση με την πιο «θετική» στάση του προτεσταντικού κόσμου ο οποίος είναι πιο «απολλώνιος», λιγότερο «τραγικός» και περισσότερο της δράσης και επομένως ταυτίζεται ευκολότερα με το χαρούμενο πνεύμα των Χριστουγέννων.

Αυτά ισχύουν εν μέρει. Ή μάλλον ίσχυαν, διότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία γενικότερη μετάλλαξη του Έλληνα. Και τούτο, διότι σε μεγάλο βαθμό, τα κριτήρια επιλογής στο δίλημμα «Χριστούγεννα ή Πάσχα» είναι και κοινωνικά και οικονομικά και ταξικά. Και αν μη τι άλλο, η παγκοσμιοποίηση έχει επιβάλει τον Santa Claus και τη γαλοπούλα σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, σε αντίθεση με το κοκορέτσι ή τον οβελία που περιορίζονται στα στενά βαλκανικά όρια.

Για να δούμε λοιπόν σε ό,τι αφορά τον Έλληνα:

Τα Χριστούγεννα είναι μια εορταστική περίοδος στη διάρκεια της οποίας αποθεώνεται ο άκρατος καταναλωτισμός: δώρα, στολισμός, δέντρα, γλυκά, ρεβεγιόν, μπουζούκια, τζόγος, μελομακάρονα, καζίνο, πρωτοχρονιάτικο λαχείο, προσφορές, ειδικές πολυτελείς εκδόσεις CD και ιλουστρασιόν περιοδικών, εορτοδάνεια, χιονοδρομικά κέντρα… Ο κολοφώνας του καπιταλισμού δηλαδή!

Αντίθετα, το Πάσχα τι να καταναλώσεις; Τον χαλβά ή τη βαφή των αυγών; Άντε κανένα αρνί, τίποτε κοκορέτσια, τη λαμπάδα για το βαφτιστήρι κι αυτό είναι όλο.

Τα Χριστούγεννα είναι για να καταναλώνεις κι αν δεν έχεις να καταναλώσεις, δεν είσαι τίποτε (έτσι λέει…). Μπορεί κανείς να φανταστεί άραγε τον Ντίκενς να γράφει για τα… πασχαλινά παθήματα του λονδρέζικου περιθωρίου;

Τα Χριστούγεννα στα τελευταία χρόνια «βουλιάζουν» Βιέννη, Πράγα, Κωνσταντινούπολη από «κοσμοπολίτες» Έλληνες εκδρομείς, τα μπουζουξίδικα «βουλιάζουν» από κόσμο που «διασκεδάζει» (έτσι ισχυρίζονται πάντως) και μάλιστα κάθε άλλο παρά φθηνά ενώ η Αράχοβα «βουλιάζει» από τα «χάμμερ» και τα «τσερόκι».

Αντίθετα, το Πάσχα ένας οβελίας, στο χωριό με τα πεθερικά (πάνε κι ο «κοσμοπολιτισμός» και όλα) κρασί (το Πάσχα ως γνωστό θέλει κρασί ή ούζο και η Πρωτοχρονιά σαμπάνια, τώρα το γιατί είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο…).

Στο παγκοσμιοποιημένο jingle bells, στον Σινάτρα, στις χριστουγεννιάτικες υπερπαραγωγές του Χόλυγουντ, στο «last Christmas» και σε όλα αυτά, τι να αντιπαρατεθεί; Το κλαρίνο ή η «καραγκούνα»;

Πιο απλά λοιπόν όπως φαίνεται, τα Χριστούγεννα είναι γιορτή της πόλης και το Πάσχα του χωριού. Όσο τα χωριά ερημώνουν κι η αστυφιλία συνεχίζεται, τα Χριστούγεννα θα κερδίζουν έδαφος στη θρησκευτική –και όχι μόνο σε αυτή- συνείδηση του Έλληνα.

Τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή εντελώς… «WASP». Για λευκούς αγγλοσάξονες προτεστάντες. Ο χοντρός Santa Claus με την κόκκινη κάπα και τον σκούφο (διαφημιστικό εφεύρημα της Coca Cola, ως γνωστόν…) που ο πολιτιστικός –και όχι μόνο- ιμπεριαλισμός τον έχει κάνει διάσημο από τη Μαύρη ήπειρο (όπου για τους αφρικανούς το χιόνι και οι τάρανδοι είναι καθημερινό θέαμα…) μέχρι την Άπω Ανατολή (όποιος έχει δει Ιάπωνα Αη Βασίλη σε φαστφουντάδικο της Γκίνζα, μπορεί να ισχυρίζεται πως τα έχει δει όλα…) είναι πασίγνωστος. Όπως και τα έθιμα που τον συνοδεύουν. Παραδείγματος χάριν, τα δώρα. Τα δώρα της πρωτοχρονιάς είναι παγκοσμιοποιημένο έθιμο πριν καν «ανακαλυφθεί» η παγκοσμιοποίηση, συγκεκριμένα δε από την εποχή της Ρώμης (της πρώτης «παγκόσμιας» δύναμης) οπότε τα δώρα είχαν και προστάτιδα θεά (Strenua).

Τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή που όλα είναι ψυχαναγκαστικά. Όπως ΠΡΕΠΕΙ να καταναλώνεις, ΠΡΕΠΕΙ και να είσαι ευτυχισμένος. Σε μια περίοδο που ξεκινά από του Αγίου Ανδρέα (30 Νοεμβρίου) και εκτείνεται μέχρι του Αγίου Αθανασίου (18 Ιανουαρίου) γιορτάζει πάνω από τη μισή Ελλάδα: Γιάννηδες, Βασιλικές, Βαρβάρες, Σαββούλες, Χρήστοι, Αντωνίες, Νικολήδες, Στέφανοι, Φώτηδες, Άννες, κ.λπ.…. Η τοποθέτηση τόσων εορτών κοντά στο χειμερινό ηλιοστάσιο δεν είναι τυχαία, αφού τον Χειμώνα, ο άνθρωπος για να ξεπεράσει την κατάθλιψη του χειμώνα, της μακριάς νύχτας, του κρύου, αναγκάζεται να βρει μια καλή πρόφαση να γίνει πιο κοινωνικός ώστε να «κουτσοπεράσει» το Χειμώνα. Ουαί κι αλίμονο λοιπόν αν κινείσαι εκτός των συμβατικών κοινωνικών συνθηκών. Το σύνδρομο των γιορτών καραδοκεί…

Το Πάσχα, πώς να δείξεις ντε και καλά ευτυχισμένος; Με τι; Με το Τροπάριο της Κασσιανής ή με το «αι γενεαί πάσαι»;

Ποτέ άλλοτε ο Έλληνας δεν έβαζε όσο σήμερα σε τόσο υψηλή θέση ως προς την ιεράρχηση των αναγκών του, τον ελεύθερο χρόνο. Είτε μικρός (με σχολείο, φροντιστήριο, αγγλικά γερμανικά, κολυμβητήριο, κ.λπ.) είτε μεγάλος (δεύτερη δουλειά η σύζυγος για τα γερμανικά του μικρού, δεύτερη και τρίτη ο σύζυγος για τα δάνεια και τις κάρτες). Ως εκ τούτου επιζητεί περισσότερο τα Χριστούγεννα με τις απανωτές αργίες (ανήμερα και επόμενη Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιά, Φώτα και ενδιάμεσες ημιαργίες, «γέφυρες» ή «αργίες από τη σημαία») από το τριήμερο του Πάσχα.

Για όλους αυτούς τους λόγους αλλά και για άλλου πολλούς, τα Χριστούγεννα κερδίζουν έδαφος στη συνείδηση του κόσμου. Τώρα το αν θα καταφέρουν να υπερκεράσουν την προτίμηση του Έλληνα στο Πάσχα, αυτό είναι ίσως και θέμα… «γονιδίου»!