Joan Miró, «To Καρναβάλι του Αρλεκίνου” (ελαιογραφία σε καμβά, 66×90.5 εκ.). 1924/1925

“To Καρναβάλι του Αρλεκίνου” (“Carnaval d’ Arlequin” στα ισπανικά) είναι μια σουρεαλιστική ελαιογραφία σε καμβά διαστάσεων 66×90.5 εκ. και από τα πιο σημαντικά έργα που δημιούργησε ο Joan Miró. Τον πίνακα αυτόν τον συνέθεσε μεταξύ 1924 και 1925 και φυλάσσεται στην Πινακοθήκη Albright-Knox του Buffalo.
Harlequin είναι το όνομα ενός πασίγνωστου ιταλικού κωμικού χαρακτήρα του θεάτρου ο οποίος είναι εύκολα αναγνωρίσμος στο ευρύ κοινό από το χαρακτηριστικό καρό κοστούμι του. Η λέξη «καρναβάλι» στον τίτλο του πίνακα παραπέμπει στο Mardi Gras, την γιορτή των Καθολικών που λαμβάνει χώρα πριν από την έναρξη της νηστείας της Σαρακοστής.
Ο Μιρό άρχισε να ζωγραφίζει σε σουρεαλιστικό ύφος αφότου το 1924 ο ποιητής Αντρέ Μπρετόν σχημάτισε το κίνημα των σουρεαλιστών το οποίο επικεντρώθηκε στα όνειρα και στο υποσυνείδητο ως πρωτογενές υλικό για καλλιτεχνική δημιουργία. Ανταποκρίθηκε άμεσα και απέδωσε σε πίνακες το υποσυνείδητο, αλλά και τις εμπειρίες της ζωής, καθώς και τις αναμνήσεις του. Το συγκεκριμένο έργο επικεντρώνεται σε έναν αρλεκίνο που παρευρίσκεται σε κάποιο καρναβάλι. Αν και μοιάζει με μια κιθάρα, ο ίδιος εξακολουθεί να διατηρεί ορισμένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του αρλεκίνου, όπως το καρό κοστούμι σαν σκακιέρα, μουστάκι, καπέλο ενός ναυάρχου και ένα τσιμπούκι. Η όψη του αρλεκίνου σε αυτή την εικόνα είναι θλιβερή, κάτι που θα μπορούσε να οφείλεται στην τρύπα στο στομάχι του. Αυτή η λεπτομέρεια μπορεί να αναφέρεται σε προσωπικές εμπειρίες της ζωής του Μιρό, γιατί στο συγκεκριμένο σημείο στη ζωή του, δεν είχε χρήματα ούτε καν για να τραφεί και βρισκόταν στα πρόθυρα της λιμοκτονίας. Ο πίνακας αυτός πάντως έχει ως θέμα μια γιορτή. Όλοι οι χαρακτήρες φαίνεται να είναι ευτυχισμένοι κάτι που οφείλεται στο γεγονός ότι παίζουν, τραγουδούν και χορεύουν.
Μερικά από τα αντικείμενα στη ζωγραφική εμφανίζονται ανθρωπομορφικά και κάποια φαίνεται να κινούνται ή ακόμη και να χορεύουν. Ένα παράδειγμα είναι η σκάλα προς τα αριστερά του πίνακα, η οποία έχει ένα αυτί και ένα μάτι. Σύμφωνα με τον Μιρό, η σκάλα αποτελεί ένα σύμβολο της πτήσης, της φυγής και της απογείωσης. Η πράσινη σφαίρα στα δεξιά του πίνακα αντιπροσωπεύει τον κόσμο, καθώς ο Μιρό, είχε, σύμφωνα άλλωστε και με τον ίδιο, εμμονή με την ιδέα της “κατάκτησης του κόσμου». Η γάτα στο κάτω δεξιά μέρος είναι η πραγματική γάτα του Μιρό, η οποία βρισκόταν πάντα δίπλα του όταν ο ίδιος ζωγράφιζε. Το μαύρο τρίγωνο στο παράθυρο στην πάνω δεξιά γωνία αντιπροσωπεύει τον Πύργο του Άιφελ. Η εικόνα περιλαμβάνει πολλά άλλα φανταστικά και υπερφυσικά στοιχεία, όπως γοργόνες, ψάρια έξω από το νερό, γάτες που χορεύουν, κομήτες, ένα παράξενο πλάσμα με φτερά σε ένα κουτί που μοιάζει με ζάρι, αιωρούμενες μουσικές νότες και ένα αιωρούμενο οφιοειδές χέρι. Υπάρχουν πολλές παράξενες μορφές και σχήματα που φαίνονται να κινούνται ή να επιπλέουν στον καμβά. Η ομορφιά του πίνακα βρίσκεται και στην απλωμένη σύνθεσή του. Κάθε γωνιά του φαίνεται να είναι γεμάτη με κάποιο αντικείμενο, ή σχήμα δίνοντάς του ζωντάνια και κίνηση.