Η 8η και τελική βερσιόν της Περσεφόνης του Ροσέτι, στο Birmingham Museum and Art Gallery.

Μια ιδιαίτερα γοητευτική και απόκοσμη Περσεφόνη -όπως άλλωστε θα πρέπει να δείχνει κάθε Περσεφόνη- μεταξύ όσων έχω δει στις διάφορες ζωγραφικές παραστάσεις της και που μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση, είναι η “Proserpine” του Dante Gabriel Rossetti.
Όπως και σε ένα ακόμη διάσημο έργο του, την «Beata Βeatrix» όπου η Βεατρίκη του Δάντη ταυτίζεται με την νεκρή σύζυγο του Ροσέτι, την Ελίζαμπεθ, έτσι και στην «Περσεφόνη» η εικόνα της ηρωίδας της ελληνικής μυθολογίας που παριστάνει ο πίνακας, ταυτίζεται με μία ακόμη μούσα του, την  Τζαίην Μόρρις.
Είναι προφανές και στα δύο αυτά έργα, ότι ο Ροσέτι εξιδανικεύει το αντικείμενο του έρωτά του, ενός έρωτα «νόμιμου μεν», ωστόσο έντονου και μακρόχρονου στην περίπτωση της Ελίζαμπεθ, παθιασμένου και «παράνομου» (μιας και επρόκειτο για την γυναίκα φίλου του και ζωγράφου της ίδιας «σχολής») στην περίπτωση της Τζαίην. 
Ο Άγγλος ποιητής, ζωγράφος και μεταφραστής ξεκίνησε να ζωγραφίζει την “Περσεφόνη” του το 1871 και του πήρε 11 χρόνια, ως τον θάνατό του, αλλά και 8 διαφορετικές βερσιόν, για να καταλήξει στον τελικό πίνακα που βρίσκεται σήμερα στο Birmingham Museum and Art Gallery. Έχει απεικονίσει την θεά των αρχαίων Ελλήνων με την γνώριμη τεχνοτροπία των Προραφαηλιτών, έχοντας για μοντέλο την ονομαστής ομορφιάς Jane Morris, με τα λεπτά ευγενικά χαρακτηριστικά προσώπου και το χαρακτηριστικά ωχρό δέρμα. Μάλιστα, ήταν και η μούσα του τα τελευταία χρόνια της ζωής του (πέθανε σε ηλικία 54 ετών στις 9 Απριλίου 1882) με την ερωτική σχέση τους να περνά από πολλά στάδια μεταξύ του 1865 οπότε ξεκίνησε και 1882, όταν πια η Jane είχε αποτραβηχτεί λόγω του εθισμού του Gabriel στην ένυδρη χλωράλη (ναρκωτικό που λάμβανε για να καταπολεμήσει τις αϋπνίες και το οποίο εν τέλει τον σκότωσε, όπως ένα άλλο ναρκωτικό, το λάβδανο, είχε σκοτώσει προηγουμένως σε υπερβολική δόση και την σύζυγό του, επίσης μοντέλο του, Elizabeth Siddal).
Στον πίνακα, η Περσεφόνη παρουσιάζεται να κρατά τον ”απαγορευμένο καρπό”: το “μοιραίο” ρόδι που σύμφωνα με τον μύθο ήταν η αιτία της αρπαγής της από τον Πλούτωνα και της καθόδου της στο Άδη. Καθώς απεικονίζεται να διαβαίνει έναν σκοτεινό διάδρομο των ανακτόρων του Πλούτωνα στο Κάτω Κόσμο, φαίνεται σαν να σταματά για να θαυμάσει το φως που του Επάνω Κόσμου που απροσδόκητα έρχεται από κάποιο άνοιγμα του σκοτεινού βασιλείου για να φωτίσει τον ζοφερό κόσμο των νεκρών. Μπροστά της, ο Ροσέτι ζωγράφισε ένα λιβανιστήρι το οποίο προσφέρει θυμίαμα στην θεά και στο βάθος ένα κλαδί κισσού που συμβολίζει την ξαφνική ανάμνηση του χαμένου κόσμου των ζωντανών. Χαρακτηριστικά μακρύς είναι ο λαιμός της θεάς (κάτι σαν “σήμα κατατεθέν” του ‘Αγγλου ζωγράφου) η οποία έχει λεπτά μακριά δάχτυλα, ενώ παρουσιάζει ενδιαφέρον και το ομοιόχρωμο χειλιών και ροδιού.

Η έβδομη βερσιόν της Περσεφόνης του Ροσέτι, στην Tate Gallery του Λονδίνου.

Ο Rossetti θεωρείται ότι στο πρόσωπο της Jane Morris που παντρεύθηκε τον επίσης ζωγράφο William Morris, έβλεπε, μέσα στο πάθος του γι αυτήν, την Περσεφόνη που δοκίμασε το “ρόδι” του αποτυχημένου συμβατικού γάμου, καταδικασμένη να ζήσει στο βασίλειο της απονέκρωσης της χαράς της ζωής και του έρωτα.
Όπως η Περσεφόνη κατά την κρίση του Δία, στον οποίο προσέφυγε η μητέρα της Δήμητρα ζητώντας πίσω στον κόσμο των ζωντανών την κόρη της, αποφασίστηκε να ζει 6 μήνες (όσα και τα σπόρια του ροδιού που έφαγε) στον Άδη και 6 μήνες στην γη, έτσι και η Jane ήταν για τον Ροσέτι μοιρασμένη ανάμεσα στον σύζυγό της και στον ίδιον.
Εξίσου υπέροχη και σαφώς πιο «σκοτεινή» είναι και η 7η (προτελευταία βερσιόν, σε πολύ εντονότερα χρώματα) της Περσεφόνης που βρίσκεται στο Tate Britain, στο Λονδίνο. Το κόκκινο μαλλί της 8ης βερσιόν είναι ακόμη στην 7η κατάμαυρο, το δε ανοιχτόχρωμο ρόδι στο χρώμα των χειλιών της 8ης βερσιόν είναι έντονο κόκκινο, επίσης στο χρώμα των χειλιών.
Αλλά και το φόρεμα, στον τελευταίο πίνακα, αποκτά και πιο απαλό χρώμα και πιο ανάλαφρες πτυχώσεις, παρουσιάζοντας μια Περσεφόνη πιο πολύ του «Επάνω Κόσμου» σε σχέση με την «Πλουτώνεια» Κόρη της 7ης βερσιόν.