Γκαντζάλι Μπαζάρ, Κερμάν.

21 Νοεμβρίου 2010. Πρώτος σταθμός στο ταξίδι μου στο Ιράν είναι το Κερμάν, μια πόλη 800.000 κατοίκων ανάμεσα σε βουνά μέσα στην έρημο, 1.036 χιλιόμετρα νοτίως της Τεχεράνης. Για να έλθω χρειάστηκα τρεις πτήσεις και περισσότερες από 24 ώρες, με ανταποκρίσεις και στάσεις για ολιγόωρες βόλτες σε Κωνσταντινούπολη και Τεχεράνη. Η πόλη είναι πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας του Ιράν που στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Καρμανία, αποτελώντας στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου σατραπεία.
Τελευταία μου στάση της βραδινής βόλτας στην πόλη, είναι η πλατεία Γκαντζάλι. Καθώς η θερμοκρασία έχει πέσει κάτω από τους 10 βαθμούς, επιταχύνω το βήμα μου να βρεθώ κάπου που να μην φυσάει αέρας. Έτσι, κατευθύνομαι προς το παζάρι, στα νότια της πλατείας που βρίσκεται στο κέντρο της παλιάς πόλης όπου δεσπόζει το συγκρότημα Γκαντζάλι Χαν που το αποτελούν η πλατεία, ένα σχολείο, ένα καραβάν σαράι, χαμάμ, μια δεξαμενή νερού, ένας μύλος, ένα τζαμί και το παζάρι.
Όπως και στην αρχαία Περσία, έτσι και σήμερα, οι κεντρικές πλατείες στο Ιράν βρίσκονται κοντά στα κτίρια της διοίκησης και αποτελούν σημεία συνάντησης και συνάθροισης των κατοίκων. Η ώρα όμως είναι περασμένη και η θερμοκρασία έχει πέσει αρκετά –άλλωστε και το υψόμετρο δεν είναι χαμηλό, βρίσκομαι στα 1.755 μέτρα- και έτσι η διαστάσεων 99×44 μέτρα πλατεία, είναι άδεια από κόσμο.
Μπροστά στην είσοδο του παζαριού βρίσκονται κάθετα παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Η αγορά περιβάλλεται από σκεπασμένα με οροφές πεζοδρόμια. Οι οροφές στέκονται πάνω σε στύλους από κίτρινη πέτρα που σχηματίζουν καμάρες. Οι στύλοι με τις καμάρες συνεχίζονται και στον δρόμο, με αποτέλεσμα τα αυτοκίνητα να περνούν και στην άνοδο και στην κάθοδο κάτω από πέτρινες αψίδες.
Το πρώτο κατάστημα που βλέπω πουλάει βιντεοταινίες του ντόπιου κινηματογράφου. Πολλοί κριτικοί κατατάσσουν τον ιρανικό κινηματογράφο ανάμεσα στους σπουδαιότερους καλλιτεχνικά στον κόσμο, συγκρίνοντάς τον με τον ιταλικό νεορεαλισμό και άλλα ανάλογα κινήματα, αποσπώντας δεκάδες βραβεία τα τελευταία χρόνια σε Κάννες, Βενετία, Βερολίνο, Λοκάρνο, Θεσσαλονίκη, Μόσχα, Κάιρο και άλλα ακόμη φεστιβάλ.
Συνεχίζω περνώντας από καταστήματα με παπούτσια, ρούχα, ηλεκτρικά είδη, ηλεκτρονικά, δερμάτινα μέχρι να φτάσω στο τέρμα που βρίσκεται στα 93 μέτρα από την είσοδο.
Το παζάρι είναι παμπάλαιο, 400 χρόνων και παρά ταύτα, παραμένει καλοδιατηρημένο, διακοσμημένο με γύψινα στολίδια και ζωγραφιές. Το χαρακτηριστικό του είναι τα 16 ίβαν, οι τοξωτές καμάρες που στηρίζονται σε στύλους, χαρακτηριστικό γνώρισμα της ισλαμικής αρχιτεκτονικής, και που βλέπουν στην πλατεία.
Καθώς τα καταστήματα αρχίζουν κα κλείνουν και ο κόσμος να αραιώνει παίρνω τον δρόμο για το ξενοδοχείο, από όπου θα αναχωρήσω ξημερώματα οδικώς για το Σιράζ.

Κείμενο – φωτογραφία: Zalmoxis