Δύο επισκέψεις στο Πάρκο Μορασάν, στην καρδιά του Σαν Χοσέ, με διαφορά 13 χρόνων. Το αξιοθέατο που τραβά και τις δύο φορές την προσοχή μου είναι μια ροτόντα με ιωνικά κιονόκρανα, πανομοιότυπη με το Temple de l’Amour στο Ανάκτορο των Βερσαλλιών. Εγκαινιάσθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 1920, και χρησίμευσε για εξέδρα ομιλιών πολιτικών, συναυλιών Εθνικής Συμφωνικής και άλλες ορχηστρών, και επίκεντρο πολιτιστικών, λογοτεχνικών, ψυχαγωγικών, οπτικοακουστικών, γαστρονομικών και αθλητικών δραστηριοτήτων. Είναι ο Ναός της Μουσικής και βρίσκεται στο σημείο όπου είχε κατασκευαστεί το 1910 ένα κομψό οκταγωνικό αρ νουβώ περίπτερο.

Ολόγυρα ένας κήπος με φοίνικες και θάμνους δημιουργεί μια γαλήνια ατμόσφαιρα. Παρότι 100 μέτρα από τη θάλασσα και με δημόσιες υπηρεσίες, νοσοκομεία, αξιοθέατα και κατοικίες ολόγυρα, οι ρυθμοί είναι αργοί και ήρεμοι. Την ηρεμία επιτείνει το διπλανό κοιμητήριο Γιάρμπροου, το παλαιότερο της αποικιακής περιόδου, του 1787, κατασκευασμένο από σκλάβους εργάτες των Βρετανών. Περιέχει λείψανα επιφανών πολιτών του Μπελίζ και χρησιμοποιήθηκε έως το 1889. Στο εσωτερικό κυριαρχούν μαόνι και σαποντίγια. Ιδιαίτερο χρώμα δίνουν οι λευκοί ανεμιστήρες που κρέμονται από την οροφή και τα ψηλά τοξωτά παράθυρα με τα λευκά παραθυρόφυλλα από τα οποία φωτίζεται ο χώρος.

Την ώρα που φθάνω, γύρω στις 11, ένας σαμάνος ιερέας ετοιμάζεται να προσφέρει θυσία στον Χουγιούπ Τακάχ. Πιο δίπλα, μια γυναίκα με τον γιο της προσεύχονται, ζητώντας κάτι που μάλλον μόνο οι ίδιοι και ο ιερέας γνωρίζουν. Ένας άνδρας με ηλιοκαμμένο πρόσωπο βοηθά τον σαμάνο στη θυσία ενός κόκκορα και ένας τρίτος απλώνει φλοιούς δένδρων τους οποίους καίει μπροστά από αναμμένα κεριά. Στη συνέχεια το τυπικό παίρνει τη μορφή ευχαριστίας.

Παρατηρώντας την εκκλησία, χρώματα και αναλογίες μου φαίνονται ταιριαστά με το περιβάλλον. Κάτι που δεν είναι εύκολο να το πετύχει κάποιος όταν μεταφέρει μπαρόκ αρχιτεκτονική σε ένα «ινδιάνικο» τοπίο. Την προσοχή μου τραβούν τρεις κύκλοι στην πρόσοψη. Στο κέντρο έχει τοποθετηθεί η καρδιά του Ιησού και στα δεξιά και τα αριστερά καρφιά, μια σκάλα, ξύλο, μαστίγιο και δόρυ, τα οποία παραπέμπουν στη Σταύρωση. Οι τρεις κύκλοι διαχωρίζονται από ρωμαϊκούς κίονες που μοιάζουν, χωρίς να είναι πραγματικά, «σολομωνικοί στύλοι» έτσι όπως έχουν σκαλιστεί έλικες.

Τις τελευταίες ημέρες του 2012, ο 53χρονος αρχιεπίσκοπος Χοσέ Λουίς Εσκόμπαρ Άλας δίνει εντολή να αφαιρεθούν από την πρόσοψη του καθεδρικού τα 2.700 κεραμικά της τοιχογραφίας του Φερνάντο Γιορτ. Αυτό εξοργίζει τους Σαλβαδοριανούς και ακόμη περισσότερο όταν πληροφορούνται ότι ο αρχιεπίσκοπος πήρε την απόφαση χωρίς να συνεννοηθεί με την κυβέρνηση. Οι κάτοικοι ξεσηκώνονται, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «παίρνουν φωτιά», πρωτοβουλίες πολιτών σχηματίζονται, όπως οι Indignados por el mural οι οποίοι δημιουργούν σελίδα στο Facebook με «φωτογραφία προφίλ» την τοιχογραφία. Οι αντιδράσεις ωστόσο αποδεικνύονται μάταιες. Παρά την επίσημη καταδίκη του υπουργείου Πολιτισμού και την ανακοίνωσή του ότι αυτή ενέργεια αντιτίθεται στην κρατική νομοθεσία προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, η τοιχογραφία καταστρέφεται, πράξη που θα αποτελεί το υπ’ αριθμό ένα θέμα συζητήσεων στη χώρα κατά το επόμενο διάστημα.

Μετά από 20 λεπτά περπάτημα μέσα από το κέντρο της πόλης, φτάνω στην «Casa Museo Comandante Carlos Fonseca», στην αρχή ενός ανηφορικού δρόμου που συνεχίζει προς τα νότια και μόλις ένα τετράγωνο απόσταση από το πάρκο Ρούμπεν Νταρίο. Παρότι το μουσείο, η κατοικία όπου μεγάλωσε ο Φονσέκα, είναι μικρό, παρέχει κατατοπιστικές πληροφορίες για τον (συν)ιδρυτή του FSLN και θεωρητικό των Σαντινίστας. Τόσο για τη ζωή του, μέσα από αρκετές φωτογραφίες και αναφορές, όσο και για την πολιτική του δράση, όχι μόνο στην Νικαράγουα, αλλά και σε χώρες του εξωτερικού, όπως το 1959 στην Κούβα και στην Ονδούρα, όπου η ομάδα του αποδεκατίστηκε σε ένα αποτυχημένο αντάρτικο κίνημα. Στο μουσείο εκτίθενται αποκόμματα εφημερίδων, μεταξύ τους και ένα που αναγγέλλει τον θάνατό του στις 8 Νοεμβρίου 1976 σε δασώδη βουνά πολεμώντας κατά της Εθνικής Φρουράς του Σομόζα, τρία χρόνια προτού ανατραπεί ο δικτάτορας, μαζί με διάφορα ντοκουμέντα και προσωπικά του αντικείμενα όπως τα γυαλιά του και ένα ΑΚ-47.

1897. Στο Σαν Χοσέ εγκαινιάζεται το Εθνικό Θέατρο της Κόστα Ρίκα. Πρώτη παράσταση στις 21 Οκτωβρίου είναι ο «Φάουστ» του Σαρλ Γκουνό, οπερατική μεταφορά του κλασικού έργου του Γκαίτε, από την Compagnie d’ Opéra Française. Το ίδιο έργο είχε επιλεγεί στα εγκαίνια της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης στις 22 Οκτωβρίου 1883 στο κτήριο της 39ης και Μπρόντγουεϊ.