Μπαίνοντας στα σπήλαια, διαπίστωσα πως όσο επιβλητικό είναι το θέαμα βλέποντάς το απ’ έξω με φόντο την πυκνή βλάστηση, άλλο τόσο υποβλητικό είναι το εσωτερικό τους. Αμέτρητες τοιχογραφίες, η μεγαλύτερη συλλογή ζωγραφιών πάνω σε βράχια σε ολόκληρη την ασιατική ήπειρο, αναπαριστούν από στιγμιότυπα της ζωής του Βούδα μέχρι την καθημερινή ζωή των Βιρμανών. Μερικά αγάλματα είναι τοποθετημένα κοντά στα ανοίγματα των σπηλαίων και έτσι το φως τα κάνει λιγότερο απόκοσμα, ενώ είναι ευκολότερο να αποκωδικοποιηθούν οι μούντρα τους. Άνθη, αρωματικά στικ, μεταλλικά βάζα, κεριά, χαρτιά με ευχές, ακόμη και χαρτονομίσματα ήταν απλωμένα μπροστά σε Βούδες, ενώ μερικές ντόπιες προσκυνήτριες κολλούσαν μικρά λεπτά φύλλα χρυσού, σαν τσιγαρόχαρτο, πάνω στα αγάλματα. Τα ίδια φύλλα τα χρησιμοποιούν αρκετές και για καλλυντικά στο πρόσωπο, όπως επίσης στο πρόσωπο των γυναικών και των παιδιών έβλεπα διαρκώς μια άσπρη απλωμένη κρέμα. Όπως μου εξήγησαν, αυτή η κρέμα λέγεται «τάνακα». Την παρασκευάζουν με νερό και φλοιό δένδρου και την απλώνουν ως αντιηλιακό.

Η ιδιαιτερότητα του αγάλματος έγκειται στο ότι αν κοιτάξει κάποιος τα δύο προφίλ και το αν-φας του αγάλματος θα διακρίνει τρεις διαφορετικές μορφές Βούδα. Βλέποντας πρώτα το αριστερό προφίλ δαικρίνεις μια λυπημένη φυσιογνωμία. Προχωρώντας διακρίνεις στο αν-φας ένα ατάραχο πρόσωπο και καταλήγοντας στο δεξιό προφίλ βλέπεις έναν χαμογελαστό Βούδα. Αυτή η μελετημένη τριπλότητα συμβολίζει την διαδικασία του διαλογισμού αλλά και την πορεία της ίδιας της ύπαρξης που φωτίζεται. Ο Βουδισμός ως φιλοσοφία καταπιάνεται με τον πόνο που συνδέεται με την ύπαρξη, την πορεία προς την απόσπαση που φέρνει την ουδετερότητα και τέλος το χαμόγελο της υπέρτατης κατανόησης. Όλη αυτή η πορεία χαραγμένη σε μερικά μόλις βήματα που κάνει ο επισκέπτης γύρω από το άγαλμα που με μαεστρία φιλοτέχνησε ο ανώνυμος γλύπτης – φιλόσοφος πριν από 17 αιώνες.   

Φθάνοντας η πριγκίπισσα της Καρχηδόνας Διδώ στις ακτές της Αφρικής μετά τον θάνατο του συζύγου της, συμφώνησε με τον τοπικό βασιλιά Ιάρβα να πάρει τόση έκταση όση θα περικλειόταν από το δέρμα ενός βοδιού. Η Διδώ έκοψε το τομάρι σε πολύ στενές λωρίδες και, ενώνοντας τη μία με την άλλη, περικύκλωσε τόσο χώρο ώστε της έφθασε να χτίσει την Καρχηδόνα και την ακρόπολή της, τη Βύρσα, από τη λέξη «βύρσος», που σημαίνει δέρμα και τομάρι. Έτσι λοιπόν, γνωρίζοντας πρακτικά και η Κάνγκμα το ισοπεριμετρικό θεώρημα, έκοψε το δέρμα του βοδιού σε πολύ λεπτές λωρίδες, τις έδεσε μεταξύ τους και κατάφερε να αποκτήσει ένα τεράστιο κομμάτι γης σε σχήμα κύκλου και να χτίσει τον ναό του Βούδα στο Νεπάλ. Το ισοπεριμετρικό θεώρημα είναι αυτό που αναφέρει ότι από όλα τα επίπεδα σχήματα με σταθερή περίμετρο, ο κύκλος έχει το μέγιστο εμβαδόν και αντίστοιχα από όλα τα επίπεδα σχήματα με σταθερό εμβαδόν, ο κύκλος απαιτεί την ελάχιστη περίμετρο.

Η Βιεντιάν φαίνεται καθαρή, ήσυχη, με χαμηλά σπίτια, μπουλβάρ, αξιοσημείωτης αισθητικής ναούς, ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, η οποία αντανακλά τις επιρροές που δέχθηκε από Γαλλία μέχρι Κίνα, και πράσινο. Η ονομασία της, που θα πει «πόλη του σανταλόξυλου», μου φαίνεται ταιριαστή για μια χαριτωμένη και συμπαθητική πόλη με μυστηριακή αύρα.

7.000 μέτρα ανέβασμα και 7.000 μέτρα κατέβασμα και συνολικά 10.400 σκαλιά ανάβαση/κατάβαση στην κορυφή σε υψόμετρο 2.243 μέτρων. Εδώ πιστεύεται ότι άφησε το μήκους 1,8 μέτρων αποτύπωμά του ο Βούδας. Το όρος Σρι Πάντα, στο κέντρο της Σρι Λάνκα, σημαίνει ακριβώς αυτό, «Ιερό Αποτύπωμα Ποδιού». Σε αντίθεση με τις περισσότερες τοποθεσίες με ανάλογα αποτυπώματα ποδιού του Βούδα, το Σρι Πάντα διεκδικούν ακόμη ο Ινδουισμός, που είναι η δεύτερη θρησκεία της Σρι Λάνκα, αλλά και οι δύο μονοθεϊστικές θρησκείες, το Ισλάμ, που έχει και αυτό ισχυρή παρουσία στο νησί, και ο Χριστιανισμός.

Κάποτε, λέει, ένας ελέφαντας, ένας πίθηκος, ένα παγώνι και ένας λαγός ανακάλυψαν τον τρόπο με τον οποίον θα συνεργάζονταν για να έχουν διαρκώς τροφή. Το παγώνι βρήκε έναν σπόρο και τον φύτεψε, ο λαγός τον «πότισε», ο πίθηκος του έριξε το «λίπασμα» και ο ελέφαντας τον πρόσεχε ώσπου να φυτρώσει. Όταν οι καρποί ωρίμασαν, το δένδρο είχε ψηλώσει τόσο που κανένα ζώο δεν μπορούσε να τους φτάσει. Τότε τα τέσσερα ζώα ανέβηκαν το ένα στην πλάτη του άλλου σχηματίζοντας μια πυραμίδα με τον ελέφαντα στην βάση, επάνω του αναρριχήθηκε ο πίθηκος, πάνω από τον πίθηκο σκαρφάλωσε ο λαγός και στον κορυφή ανέβηκε το παγώνι. Έτσι, μπόρεσαν και έκοψαν τα φρούτα.