Οι εορταστικές εκδηλώσεις αν και χριστιανικές αποτελούν μακρινό απόηχο της θρησκευτικής τελετής της θεάς του έρωτα, της γονιμότητος και των υδάτων, Αστλίκ. Ονομάστηκαν αρχικά «Βαρτάβαρ» επειδή οι Αρμένιοι της πρόσφεραν τριαντάφυλλα. «Βαρτ» σημαίνει «τριαντάφυλλο» στα αρμενικά και μαζί με το «βαρ» σημαίνει «εμφάνιση των υδάτων». Θεωρείται και γιορτή  της συγκομιδής. Κατά την τριήμερη εορτή είναι συνηθισμένο να βλέπεις ανθρώπους να ρίχνουν κουβάδες νερό από τα μπαλκόνια σε ανυποψίαστους περαστικούς ή και να αλληλομπουγελώνονται στους δρόμους. Το έθιμο θέλει το μπουγέλωμα να φέρνει καλοτυχία και υγεία σε αυτόν που το δέχεται και το σαβουάρ φαιρ επιβάλλει να το ανταποδώσει.

Τον 8ο αιώνα οι Κιμμέριοι εγκατέλειψαν την στέπα της Κριμαίας και έφτασαν μέχρι της Αρμενία. Ήταν αυτοί που ονόμασαν Γκιουμρί την πόλη που Ασσύριοι ανέφεραν ως Κουμαΐρι. Έκτοτε κατακτήθηκε από Πέρσες, Άραβες, Βυζαντινούς, Οθωμανούς και τέλος από τους Ρώσους με τις αλλαγές του ονόματος της πόλεως να καταμαρτυρούν τις ταραγμένες ιστορικές περιόδους όχι μόνο της πόλεως, αλλά και ολόκληρης της Αρμενίας. Όπως για παράδειγμα όταν ο τσάρος Νικόλαος μετονόμασε το 1837 την πόλη σε Αλεξανδρόπολη προς τιμήν της συζύγου του Σαρλότ της Πρωσσίας, η οποία όταν ασπάστηκε το ρωσικό ορθόδοξο δόγμα πήρε το όνομα Αλεξάνδρα Φιοντόροβνα. Το 1924, επί σοβιετικής περιόδου, η γενέτειρα πόλη του Γιούρι Ιβάνοβιτς Γκουρτζίεφ ή Γεώργιου Γεωργιάδη πήρε το όνομα του Λένιν και μετονομάστηκε σε Λενινακάν, για να πάρει μετά την ανεξαρτησία της χώρας πρώτα το όνομα Κουμαΐρι το 1990 και τελικά Γκιουμρί το 1992.

Στο υποβλητικό ημίφως με τις μυρωδιές κεριών και λιβανιού του ναού ενός ανακτορικού μοναστηριού 1.500 χρόνων στους πρόποδες του ηφαιστείου Αραγκάτς, σε 4.095 μέτρα υψόμετρο, όπου περνούσε ο Δρόμος του Μεταξιού