Στο Μέγαρο Πολιτισμού Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε

Δευτέρα 5 Ιουνίου 1967. Στο Μπουένος Άιρες, όπου επικρατεί ένας από τους βαρύτερους καταγραφέντες χειμώνες στην πόλη των Καλών Ανέμων, ο οίκος Editorial Sudamericana θέτει στην κυκλοφορία το «Cien años de soledad» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες που θα πουλήσει 30 εκατομμύρια αντίτυπα σε 37 διαφορετικές γλώσσες. Κεντρικοί ήρωες είναι οι επτά γενεές των Μπουενδία. Ανάμεσά τους και ο δευτερότοκος γιος του πατριάρχη των Μπουενδία, του Χοσέ Αρκάδιο, ο συνταγματάρχης Αουρελιάνο Μπουενδία. Ο χαρακτήρας βασίζεται σε πραγματικό πρόσωπο, πρωταγωνιστή του επίσης πραγματικού συμβάντος που αναφέρει ο Μάρκες στο βιβλίο του, τον «Πόλεμο των 1.000 Ημερών», τον πολεμιστή, ποιητή, καλλιτέχνη και πατέρα 17 εξώγαμων τέκνων, στρατηγό Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε.

Ο Κολομβιανός δικηγόρος και δημοσιογράφος Ραφαέλ Βίκτορ Ζήνον Ουρίμπε Ουρίμπε υπήρξε στρατηγός και επικεφαλής του επαναστατικού στρατού του Φιλελεύθερου Κόμματος κατά την διάρκεια του «Πολέμου των 1.000 Ημερών» που διήρκεσε από τις 7 Οκτωβρίου 1899 έως τις 21 Σεπτεμβρίου 1902, εναντίον της κυβέρνησης των Συντηρητικών. Οι φεντεραλιστές του Ουρίμπε Ουρίμπε, ο οποίος μάλιστα είχε αναγνωρισθεί ως πρόεδρος της Κολομβίας από τον Βενεζολάνο πρόεδρο Σιπριάνο Κάστρο καθώς οι γειτονικές χώρες υποστήριξαν η κάθε μία τον δικό της «εκλεκτό» στον αιματηρό αυτόν εμφύλιο με τους 150.000 νεκρούς, ηττήθηκαν και έτσι οι συντηρητικοί κυριάρχησαν τα επόμενα 28 χρόνια στην πολιτική σκηνή της Κολομβίας.

Ο φεντεραλιστής Ουρίμπε Ουρίμπε, κέρδισε ως στρατηγός δύο σημαντικές μάχες σε Μπουτσαραμάνγκα και Περαλόνσο, προτού μειοψηφίσει μεταξύ των Φιλελεύθερων τασσόμενος υπέρ της ειρήνευσης και παραδίδοντας την αρχιστρατηγία. Ελευθεριακός σοσιαλιστής και ιδρυτής της εφημερίδας «Ελ Αουτονομίστα», είχε πει το 1898 ότι οι Κολοβιανοί χωρίζονται σε δύο έθνη, τους προνομιούχους Μπογκοτανούς και τους υποτελείς επαρχιώτες. Οι γονείς του ενέπνευσαν τον Μάρκες για ένα άλλο μυθιστόρημα, το «Έρωτας στα Χρόνια της Χολέρας». Η διασταύρωση των βίων Ουρίμπε και Μάρκες δεν σταματούν εδώ. Ο παπούς του συγγραφέα από το σόι της μητέρας του, ο Νικολάς Μάρκες Ιγκουαράν, είχε πολεμήσει υπό τις διαταγές του Ουρίμπε Ουρίμπε. Η δε δολοφονία του στρατηγού το 1914 στα 55 του, ενέπνευσε έναν άλλον Κολομβιανό συγγραφέα, τον Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες να γράψει το 2015 το μυθιστόρημα «Μορφή των Ερειπίων».  Μάλιστα, έγραψε 26 διαφορετικές εκδοχές προτού εκδώσει το «La forma de las ruinas» στην τελική του μορφή, η οποί περιέχει στοιχεία αυτοβιογραφικά, ιστορικά, θεωρίας συνομωσίας και αστυνομικού μυθιστορήματος.

Φεβρουάριος 2006, Μεδεγίν. Πρώτο πρωινό στην πρωτεύουσα της ορεινής Αντιόκια, έκτου σε μέγεθος μεταξύ των 32 διαμερισμάτων της Κολομβίας. Πρώτος προορισμός, το κεντρικότερο σημείος τη πόλης, η Καντελαρία. Το όνομά της προέρεχεται από την Nuestra Señora de la Candelaria, το άγαλμα της Παναγίας που βρέθηκε στην Τενερίφη από δύο ιθαγενείς βοσκούς το 1392. Το πράσινο κερί που κρατούσε στο αριστερό χέρι έδωσε το όνομα στο άγαλμα και στην λατρεία που διαδόθηκε σε ολόκληρο τον ισπανόφωνο κόσμο, αφού καντέλα σημαίνει κερί.

Προχωρώντας στην Πλάσα Μποτέρο, ένα επιβλητικό κτήριο νεογοτθικού ύφους μου τραβά την προσοχή. Τεράστια παράθυρα, τριχρωμία μπεζ-γκρι-εκρού και πληθώρα εμφανών ή και δυσδιάκριτων για το μη παρατηρητικό μάτι σχημάτων που συνθέτουν μια αρχιτεκτονική γεωμετρία με τόξα, τρίγωνα, παραλληλόγραμμα, ημισφαίρια, κύκλους, τεθλασμένες, πυραμίδες και διχοτόμους, και ένας μεγαλοπρεπής, κάπου 20 μέτρα ύψος, θόλος υψηλής σχεδιαστικής, αρχιτεκτονικής και κατασκευαστικής τέχνης. Το κτήριο φέρει το όνομα του Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε: «Palacio de la Cultura Rafael Uribe Uribe.

Το Μέγαρο Πολιτισμού Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε σχεδιάστηκε από έναν διάσημο Βέλγο αρχιτέκτονα, τον Ωγκουστίν Χουβέρτς και η κατασκευή του ξεκίνησε το 1925. Αρχικός σκοπός ήταν να στεγάσει αρχεία και συνελεύσεις της περιφέρειας. Το 1928 ξέσπασε η τετραετής οικονομική κρίση. Μείωση διεθνών τιμών του καφέ, χρηματιστηριακό κράχ στην Nέα Υόρκη, διόγκωση ανεργίας και εξανέμιση συναλλαγματικών αποθεμάτων ανέστειλαν τις εργασίες αποπεράτωσης του κτηρίου. Με την άνοδο της τιμής του χρυσού το 1932 θα επανεκκινήσουν οι εργασίες του. Είναι τότε που ο μουραλίστας Ιγνάσιο Γκόμες Χαραμίγιο φιλοτεχνεί την μνημειακή τοιχογραφία La liberación de los Esclavos, σε ύφος παρόμοιο των μεγάλων μεξικανών μουραλίστας Ορόσκο, Σικέιρος και Ριβέρα. Τελικά,  το κτήριο θα χτιστεί τετραώροφο αντί πενταώροφο που προβλεπόταν αρχικά, με παρατηρητήριο και κεντρική αυλή,λ ενώ το 1987 θα μετατραπεί σε Μέγαρο Πολιτισμού.

Η επιβλητικότητα του κτηρίου είναι αισθητότερη εξωτερικά, όμως και το εσωτερικό είναι ενδιαφέρον,  η λειτουργικότητά του, η παρουσία του ξύλου, τα φωτογραφικά αρχεία, το αρχείο Ουρίμπε, οι αίθουσες εκθέσεων, οι χώροι πολιτιστικών εκδηλώσεων και τα κρατικά γραφεία. Αξιόλογης αισθητικής είναι ο εσωτερικός σχεδιασμός και η διακόσμηση, και είναι ευτύχημα ότι μπορείς να περιηγηθείς το κτήριο χωρίς εισιτήρια, παρά μόνο με μια αίτηση.

Στα αξιοσημείωτα της ξενάγησης στο εσωτερικό του Μέγαρο Πολιτισμού είναι ο τρούλος που χρησιμοποιείται ως αίθουσα συναυλιών και η θέα στην Πλάζα Μποτέρο και το Μεδεγίν από τον επάνω όροφο.
Προτού φύγω από την πλατεία παρατηρώ τα 23 αγάλματα του Μποτέρο. Σφίγγα, Αδάμ, Μητρότητα, Άλογο με Αναβάτη, Χέρι, Γυναίκα με Φρούτα, Απαγωγή της Ευρώπης Εκτίθενται σε ανοικτή δημόσια θέα χωρίς τον φόβο βανδαλισμών που βέπουμε σε κάποιες «πολιτισμένες» ευρωπαϊκές χώρες.