“Look at that, Sal” he said, clutching at her arm. “Look at that”.
He pointed at the splayed-out figure at Temple Bar; it looked as ridiculous as usual – something between a serpent and a fowl.»
“Look at that!” he repeated laughing.
(Virginia Woolf: “The Years”)
Η προτροπή του 46χρονου πλέον Martin Pargiter (η εξιστόρηση στο βιβλίο της Woolf ξεκινά το 1880 με τον Martin 12χρονο) προς την εξαδέλφη του Sally μια λαμπερή ανοιξιάτικη ημέρα του 1914, έναν μήνα προτού ξεσπάσει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, να κοιτάξει προς το Temple Βar και ο καθόλου κολακευτικός σχολιασμός για το γλυπτό είναι ενδεικτική του πώς το αντιμετώπιζαν οι Λονδρέζοι.
Κατά σύμπτωση, την ίδια χρονιά από την οποία ξεκινούν τα “Years” της Woolf, το 1880, στήθηκε στο Λονδίνο το άγαλμα το οποίο περιγράφει ο Martin. Πρόκειται για το “Griffin”, έργο του Άγγλου γλύπτη Charles Bell Birch. Ωστόσο, παρότι το γλυπτό ονομάζεται “Γρύπας” περισσότερο θυμίζει δράκο παρά το μυθικό ζώο με σώμα λιονταριού, φτερά αετού και ουρά φιδιού.
Το γλυπτό βρίσκεται πάνω σε ένα μνημείο του οποίου τα αποκαλυπτήρια επίσης έλαβαν χώρα το 1880, έργο του αρχιτέκτονα Horace Jones. Το μνημείο αποτελεί ορόσημο του περίφημου Temple Bar, εκεί όπου στεκόταν από το 1672 έως το 1878 μια μπαρόκ αψίδα, έργο των Thomas Knight και Joshua Marshall.
Το Temple Bar σηματοδοτεί το σύνορο δύο πόλεων, του City of Westminster και του City of London, εκεί όπου καταλήγει ο μήκους 1.200 μέτρων δρόμος Strand. Αυτός ξεκινά από την Πλατεία Τραφάλγκαρ και έχει κατεύθυνση προς τα ανατολικά – βορειοανατολικά, παράλληλα με την βόρεια όχθη του Τάμεσι και το Victoria Embankment. Περνά δηλαδή από το σταθμό Charing Cross σε μικρή απόσταση από τον ναό του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών, από το βόρειο άκρο της Waterloo Bridge, ανάμεσα από Saint Mary Le Strand και το ρωμαϊκό λουτρό, το άγαλμα του Γλάδστωνος, τον Saint Clement Danes και τα δικαστήρια.
Ακριβώς εκεί όπου τελειώνει ο περίφημος the Strand, αρχίζει η διάσημη Fleet Street. Κατά τον Μεσαίωνα, η αρχή του City of London Corporation, δηλαδή του ιστορικού κέντρου του Λονδίνου, επεξέτεινε τα όριά της έξω από τα αρχαία τείχη της πόλεως. Τα μέρη αυτά ονομάστηκαν Liberties of London. Σε αυτά, η βασιλική εξουσία παραδινόταν στα χέρια των τοπικών λόρδων και των συμβουλίων της περιοχής. Προκειμένου να ελέγχει το εμπόριο, η αρχή του City of London Corporation έστησε ορόσημα τα οποία έδειχναν τα όρια της επικράτειας. Ένα από αυτά ήταν και το Temple Bar.
Όταν λοιπόν οι βασιλείς αναχωρούσαν από την μία κατοικία τους, το Ανάκτορο του Westminster που ήταν το διοικητικό κέντρο του βασιλείου τους για τον Πύργο του Λονδίνου που ήταν το οικονομικό κέντρο, σταματούσαν συμβολικά στο Temple Bar. Στο σημείο αυτό συνηθιζόταν, όποτε ο βασιλιάς άφηνε το City of Westminster και επισκεπτόταν το City of London, να ζητά την άδεια του Λόρδου Δημάρχου του Λονδίνου να εισέλθει. Ο δήμαρχος αποδεχόταν το αίτημα και παρέδιδε στον μονάρχη το επιστρωμένο με μαργαριτάρια Ξίφος της Επικράτειας ως ένδειξη αφοσιώσεως.
Ακριβώς στο σημείο αυτό στήθηκε το 1672 το μνημείο, το οποίο απομακρύνθηκε το 1878 ώστε να αποδεσμευθεί ο δρόμος για την κυκλοφορία. Τεμαχίστηκε για να επανασυγκολληθεί και μετά από διάφορες περιπέτειες κατέληξε δίπλα στο ναό του Αγίου Παύλου.
Ο δράκος στην κορυφή του μνημείου είναι σύμβολο του Λονδίνου, όπως εθνικό σύμβολο αποτελεί και ο Σταυρός του Αγίου Γεωργίου στην αψίδα του.
Στο μνημείο, απεικονίζονται τέσσερεις φιγούρες. Στα νότια η βασίλισσα Βικτωρία, στα βόρεια προς τα Courts of Justice ο πρίγκηπας Edward of Wales και μετέπειτα Εδουάρδος Ζ’, στα δυτικά από την πλευρά του Strand, ο πρίγκηπας Albert Victor της Ουαλίας και από την πλευρά της Fleet Street ένας γενειοφόρος γέρος, ο δήμαρχος της εποχής των προηγούμενων sir Francis Wyatt Truscott. Στα ανάγλυφα περιλαμβάνονται ακόμη οι μάσκες της τραγωδίας και της κωμωδίας, ο συγγραφέας των θρύλων του Καντέρμπουρυ Geoffrey Chaucer και ο Όμηρος, μουσικά όργανα, παραστάσεις των επιστημών και πολλά άλλα.

Κείμενο – Φωτογραφία: Than Pan.