Πωλ Γκωγκέν: «Ta matete»

«Ta matete» στην ταϊτινή διάλεκτο θα πει «η αγορά». Την ονομασία αυτή φέρει ο τίτλος μιας ελαιογραφίας διαστάσεων 73×91,5 εκ. που συνέθεσε το 1892 ο Πωλ Γκωγκέν και η οποία φυλάσσεται στο Kunstmuseum της Βασιλείας.
Παρά τον τίτλο του, ο πίνακας έχει ως κεντρικό θέμα τις γυναίκες που έχουν επισκεφθεί την αγορά της Παπεέτε, της πρωτεύουσας της Γαλλικής Πολυνησίας, αυτής της Γαλλικής υπερπόντιας κοινότητας στον Ειρηνικό και όχι την ίδια την αγορά.
Το έργο είναι ολοφάνερα επηρεασμένο από την αιγυπτιακή τέχνη και ειδικά από την τοιχογραφία ενός τάφου των Θηβών της 13^ης Δυναστείας ο οποίος σήμερα φυλάσσεται στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου και αντίγραφο της οποίας είχε στην κατοχή του ο Γκωγκέν. Ο παραλληλισμός ανάμεσα στην στάση του σώματος της μνημειώδους τοιχογραφίας των Αιγυπτίων και των γυναικών της Παπεέτε είναι εμφανής. Πέντε Ταϊτινές είναι καθισμένες σαν να κοσμούν ζωφόρο. Εκτός από την μεσαία γυναίκα η οποία εμφανίζεται με το κεφάλι αν φας, οι υπόλοιπες απεικονίζονται σε μια ευθυγραμμισμένη τάξη, άκαμπτες, με το κεφάλι προφίλ, ενώ υπάρχει αντίθεση ανάμεσα στο αν φας μπούστο των γυναικών (με τις τονισμένες σιλουέτες και τα μακριά δάχτυλα) και το προφίλ των ποδιών.
Εμφανής είναι η σπουδή του ζωγράφου να αναδείξει την ποιότητα του χρώματος και την ένταση του φωτός χωρίς να παραλείψει να απεικονίσει και λεπτομέρειες εθνογραφικού χαρακτήρα και καθημερινής «εξωτικής» πραγματικότητας όπως είναι οι μακριές ρόμπες.
Η σαφήνεια της αιγυπτιακής τεχνικής και η ρυθμική εναλλαγή του περιγράμματος των σωμάτων που είναι γεμάτα κίνηση στην ρυθμική διάταξή τους, αποδίδονται με αναλογίες και με μια συνεκτική αρμονία που τονίζουν το «μυστήριο» της εξωτικής Ταϊτής που επιχείρησε να τονίσει ο Γκωγκέν.