Σαπφώ Νοταρά και Σμάρω Στεφανίδου στις Τρωάδες του Γιάννη Τσαρούχη.

Υπάρχουν μερικές εκατοντάδες τυχεροί θεατρόφιλοι που είδαν τον Σεπτέμβριο του 1977 το θεατρικό γεγονός της χρονιάς, τις «Τρωάδες» που ανέβασε ο Γιάννης Τσαρούχης, μόλις για 20 παραστάσεις, στο Κολωνάκι, σε έναν χώρο στάθμευσης επί της οδού Καπλανών 6. Επρόκειτο για την τρίτη φορά που παρουσίαζε «Τρωάδες» ο Τσαρούχης, καθώς είχε προηγηθεί άλλη μία το 1953 σε μαθητική παράσταση στο Λονδίνο όπως και μία δεύτερη το 1965 στο Παρίσι, σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη.
Ελάχιστα έχουν απομείνει σήμερα από αυτήν παράσταση που δόθηκε πάνω σε μια αυτοσχέδια ξύλινη πλατφόρμα με βαθμίδες σε αναλογίες αρχαίου θεάτρου και με παλιά νεοκλασικά και χαλάσματα στο βάθος του οικοπέδου που παρέπεμπαν στην καταστροφή της Τροίας. Μερικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες και μια μακέτα. Ο Τσαρούχης απαγόρευε ρητώς και κατηγορηματικώς την ηχογράφηση και μαγνητοσκόπηση των παραστάσεων που σκηνοθετούσε. Χάρη όμως στην «παρανομία» που διέπραξε ο φανατικός θεατρόφιλος θεατής και συλλέκτης, ο ζαχαροπλάστης Βασίλη Κυριακίδης ο οποίος ηχογράφησε «πειρατικά»σε δύο κρυμμένα κασετόφωνα την παράσταση, οι avant garde για την εποχή τους «Τρωάδες» του Τσαρούχη διασώθηκαν, έστω και ηχητικά. Το 1995 κυκλοφόρησε από τον «Σείριο» το cd «Ο Γιάννης Τσαρούχης διαβάζει και παίζει “Τρωάδες”». Ο Γιώργος Χρονάς, ο ποιητής και εκδότης του περιοδικού «Οδός Πανός» είχε μαγνητοφωνήσει  τον Τσαρούχη τον Ιούλιο του 1976 να υποδύεται τους ρόλους των Τρωάδων χαμηλόφωνα, χωρίς την στεντόρεια φωνή που εισήγαγε το Εθνικό Θέατρο ακολουθώντας την γερμανική «σχολή» ανεβάσματος της τραγωδίας την οποία απεχθανόταν ο Τσαρούχης.
Τέλος του 2009, διανεμήθηκε το πολύτιμο, ηχητικό ντοκουμέντο των «Τρωάδων», με αφορμή τα 20 χρόνια από το θάνατο του Τσαρούχη, με το περιοδικό «Η Λέξη» των Αντώνη Φωστιέρη και Θανάση Νιάρχου (τεύχος 201).
Η διδασκαλία και η μετάφραση ήταν του ίδιου του Τσαρούχη που γνώριζε καλά την αρχαία τραγωδία αφού την είχε δουλέψει στο Εθνικό Θέατρο και με τον Κάρολο Κουν, ενώ για μουσική επένδυση χρησιμοποιήθηκαν εμβατήρια του Ελληνικού Στρατού. Ως προς τους συντελεστές της παράστασης, ο Τσαρούχης επέλεξε μια «ανατρεπτική» διανομή όπου Εκάβη ήταν η Σμάρω Στεφανίδου, α’ κορυφαία η Σαπφώ Νοταρά, β’ κορυφαία η Πίτσα Μπουρνόζου, Κασσάνδρα η Εύα Κοταμανίδου, Ανδρομάχη η Αλίκη Γεωργούλη, Ταλθύβιος ο Χρήστος Τσάγκας και άλλοι.
Ο ελληνικός και διεθνής Τύπος επιφύλαξε διθυράμβους για την παράσταση (η πρεμιέρα δόθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου) την Στεφανίδου, την Νοταρά και κυρίως για τον Τσαρούχη, την επιβλητική λιτότητα και αφαίρεση που επέλεξε και που δικαίωσε το αποτέλεσμα. Στην συνέχεια, την 1^η Οκτωβρίου, οι «Τρωάδες» ανέβηκαν λόγω βροχών και στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Θα είχε πάντως ενδιαφέρον και η αρχική επιλογή του Τσαρούχη που όμως δεν τελεσφόρησε, να ερμηνεύσει δηλαδή η Έλλη Λαμπέτη και την Κασσάνδρα και την Ανδρομάχη και την Ελένη, αφού η Λαμπέτη αρνήθηκε.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι «Τρωάδες» συγκίνησαν το κοινό ήταν και οι νωπές ακόμη μνήμες της κυπριακής τραγωδίας. Οι Τρωαδίτισσες παρέπεμπαν στις μανάδες των Κυπρίων αγνοούμενων και τις φωτογραφίες των γιων τους που κρατούσαν αναζητώντας τους.
Ο ίδιος ο Τσαρούχης έγραφε «…η παράσταση των “Τρωάδων” είναι ένα σκίτσο όπως θα λέγαμε στην ζωγραφική, ένα σκίτσο παραστάσεως που τολμώ να παρουσιάσω επειδή θα μου ήταν αδύνατο να αφήσω τα πινέλα επί ένα χρόνο –όσο θέλει μια παράσταση να ετοιμαστεί χωρίς κανένα ψεγάδι…».