Constantin_Hansen: Hans Christian Andersen (1836)

Η ταμπέλα «παραμυθάς» αδικεί τον Hans Christian Andersen, όχι επειδή το παραμύθι δεν είναι λογοτεχνία, αλλά επειδή ο Δανός συγγραφέας έκανε κάτι παραπάνω από το να γράφει: ουσιαστικά κατήγγειλε τα κακώς κείμενα της κοινωνίας και καυτηρίαζε τους αριστοκράτες, τους πλούσιους και την συμβατικότητα μέσα από παραμύθια απευθυνόμενα σε δύο βασικές κατηγορίες αναγνωστών:
– Τα παιδιά των οποίων την φαντασία γύμναζε.
– Τους ενήλικες των οποίων την κοινωνική ευαισθησία κέντριζε διαρκώς.
Ο ίδιος ο Andersen είχε πει ότι έγραφε και για μεγάλους, όχι μόνο για παιδιά και μάλιστα ότι ενοχλείτο που δημοσιεύονταν παραλλαγές των παραμυθιών του με «happy end».
Μπορεί για ένα μικρό παιδί να είναι θλιβερό να ακούει ότι το «Κοριτσάκι με τα Σπίρτα» πεθαίνει στο τέλος από το κρύο και την πείνα όταν καίγεται και το τελευταίο σπίρτο που του είχε απομείνει, όμως η ωραιοποίηση με το «αίσιο τέλος» στις παραλλαγές του παραμυθιού δεν είναι περισσότερο «παιδαγωγική» από την αρχική εικόνα ενός μικρού φτωχού κοριτσιού που πεθαίνει έξω από τα φωτισμένα σαλόνια των χορτάτων και αδιάφορων μεσοαστικών και μεγαλοαστικών οικογενειών. Μια εικόνα που δεν είναι ξένη ακόμη και σήμερα, σχεδόν 2 αιώνες μετά, από τις μητροπόλεις του Καπιταλισμού μέχρι τον 3ο Κόσμο.
Η «Μικρή Γοργόνα», άλλο ένα διάσημο παραμύθι του Hans Christian Andersen είναι μια προσγείωση των παιδιών στην σκληρή πραγματικότητα του έρωτα ο οποίος απαιτεί θυσίες και μια ωριμότητα που έρχεται μέσα από μια διαδικασία φθοράς και παραχωρήσεων. Όταν η γοργόνα βλέπει το καράβι με το πρίγκιπα που της άρεσε, να βουλιάζει και να χάνεται στα κύματα, στην αρχή χάρηκε που τον είδε να πέφτει στη θάλασσα και να τραβιέται προς το βυθό πιστεύοντας πως έτσι θα τον είχε κοντά της. Αμέσως όμως θυμήθηκε ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να ζήσουν στο νερό, σε ένα συμβολικό μάθημα σεβασμού του άλλου στον έρωτα. Όπως μάθημα είναι και οι θυσίες της, με την ακούσια απώλεια της μελωδικής φωνής της, της ουράς της που ήταν στολίδι στον κόσμο των βυθών, την ίδια της την οικογένεια αλλά και την φύση της ακόμη, για έναν έρωτα αβέβαιης ανταπόκρισης. Καμία σχέση δηλαδή με τον «συμβιβασμό» της Σταχτοπούτας, του «happy end» της Χιονάτης και άλλων ηρωίδων που μεταφέρουν μια πλαστή ωραιοποιημένη όψη του έρωτα, μακριά από τον κανόνα. Μάλιστα, ο Andersen μετέφερε και τις δικές του ερωτικές του απογοητεύσεις στα παραμύθια του. Στο παραμύθι «Το ζευγαράκι» οι βιογράφοι του και οι κριτικοί βλέπουν πίσω από την απόρριψη του ερωτευμένου Σβούρα από την Μπάλα και την προτίμηση και τον γάμο της με ένα χελιδόνι, την δική του απόρριψη από την Ρίμπορ Φόιγκτ, τη αδελφή ενός φίλου του με την οποία ήταν ερωτευμένος στα 25 του αλλά εκείνη προτίμησε άλλον.
Το ίδιο βλέπουν και στο παραμύθι «Κάτω από την Ιτιά». Μπορεί ο ήρωας ο Κνουτ να εμψυχώνει τον εαυτό του με την φράση «Δεν θα σιωπήσω! Θα της μιλήσω και θα την παντρευτώ!» αλλά η Γιοχάνε που τόν εγκατέλειψε ήταν στην πραγματικότητα η Σουηδή τραγουδίστρια Τζένι Λιντ που και αυτή θα παντρευτεί κάποιον άλλον και όχι τον «Δανό παραμυθά».
Το «Ασχημόπαπο» πάλι είναι μια σαφής και εύγλωττη παρομοίωση της διαφορετικότητας των μειονοτήτων μέσα στην «κανονικότητα» των «πολλών» όπου η εξαίρεση (ο κύκνος εν προκειμένω στον  κόσμο των παπιών) μπορεί να είναι η ομορφιά και η χάρη.
Η ματαιοδοξία της αριστοκρατίας πάλι αποδίδεται περίτεχνα στον «Χοιροβοσκό» όπου η ψηλομύτα πριγκηπέσα που απέρριψε τον μεταμφιεσμένο σε βοσκό πρίγκιπα -παρά τα δώρα του και την πραγματοποίηση των επιθυμιών της- είναι ο κανόνας των προνομιούχων και των ευεργετηθέντων από την Τύχη ακόμη και σήμερα.