
Harmen Steenwyck: «Μια αλληγορία στις ματαιότητες του ανθρώπινου βίου» (1640, λάδι σε δρύινο ξύλο). Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο.
Μια πρώτη ματιά στον πίνακα του ειδικευμένου στην Νεκρή Φύση Ολλανδού ζωγράφου του πρώτου μισού του 17ου αιώνα Harmen Steenwyck «Μια αλληγορία στις ματαιότητες του ανθρώπινου βίου» δείχνει ότι αυτός είναι χωρισμένος σε δύο ορθογώνια τρίγωνα: στο κάτω δεξιά τρίγωνο απεικονίζονται 10 αγαθά, όλα όσα ποθεί λίγο πολύ κάθε άνθρωπος: πλούτη, ηδονές, γνώσεις, αιωνιότητα, κ.λπ. Επάνω αριστερά ο χώρος είναι άδειος και παριστάνει τον απαλλαγμένο από επιθυμίες κόσμο του πνεύματος και από την κορυφή του τριγώνου αυτού πηγάζει μια δέσμη φωτός.
Το μήνυμα του πίνακα ανήκει σε αυτό που λέγεται «vanitas» («ματαιότης») από το γνωστό απόσπασμα του Εκκλησιαστή της Παλαιάς Διαθήκης (Α.2: «Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης»).
Στο κάτω δεξιά τρίγωνο του πίνακα απεικονίζονται:
1: ένα βιβλίο που συμβολίζει τις γνώσεις.
2: η φλογέρα που συμβολίζει τις απολαύσεις των αισθήσεων.
3: η τρομπέτα που συμβολίζει τα έντονα πάθη.
4: το ιαπωνικό ξίφος των σαμουράι που συμβολίζει την ισχύ, τα αξιώματα, τις τιμές και την δόξα.
5: το κοχύλι που συμβολίζει τον πλούτο, αλλά ακόμη την γέννηση και την γονιμότητα καθώς και το σεξ.
6 : το χρονόμετρο που συμβολίζει τον πεπερασμένο ανθρώπινο χρόνο.
7: η χρυσή λάμπα που σβήνει και που συμβολίζει την θνητότητα των μορφών.
8: το πέτρινο αγγείο που συμβολίζει την ζωή που αδειάζει ως περιεχόμενό του.
9: το πορφυρό μεταξωτό ύφασμα που συμβολίζει την πολυτέλεια και
10: το λαούτο που συμβολίζει τον ρομαντισμό. Και σε όλα αυτά κυριαρχεί σχεδόν στο μέσον του πίνακα το ανθρώπινο κρανίο, σύμβολο του θανάτου με αποτέλεσμα το όλο σύμπλεγμα να παραπέμπει και στην Καινή Διαθήκη και τον Ματθαίο ( 6:19-21: «…Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι· θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν· ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν…».
Κατηγορίες:Uncategorized