David Hockney «The second marriage».
Λάδι, κολλάζ και γκουάς σε καμβά (1963).

Τον χειμώνα του 2014 έκανα ένα ταξίδι σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Τελευταίος σταθμός του ταξιδιού μου, πριν επιστρέψω στην Ελλάδα, ηταν η Μελβούρνη. Και την τελευταία ημέρα στην πόλη αυτήν, την αφιέρωσα στην National Gallery of Victoria.
Ανάμεσα στα πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα που είδα εκεί (κινέζικες πορσελάνες της δυναστείας των Μing, αυτοπροσωπογραφίες του Andy Warhol, ελαιογραφίες του Philip Guston, της Madeline Green και του Wyndham Lewis, γλυπτά του Jakob Epstein και του Man Ray, τέμπερες του John Armstrong και αγάλματα του Auguste Rodin) ξεχώρισα και τον πίνακα «The Second Marriage» του Άγγλου ζωγράφου και σκηνογράφου David Hockney (1937-). Ο πίνακας αυτός είναι διάσημος για αρκετούς λόγους, όπως λόγου χάριν για το οπτικό τρυκ με το οποίο ο ζωγράφος δίνει την αίσθηση τριών διαστάσεων αντί δύο ή ο κυνισμός με τον οποίον σατιρίζει τον θεσμό του γάμου.
Στην σύνθεση, από λάδι, γκουάς και κολλάζ πάνω σε καμβά, η οποία μοιάζει με ένα κουτί, το ζευγάρι των νεόνυμφων όπως κάθεται στον καναπέ παρουσιάζεται σαν ένα θέαμα για το κοινό. Αμφότεροι δείχνουν σαν να δυσανασχετούν και ακόμη περισσότερο να πλήττουν. Αυτό φαίνεται τόσο στο βαρετό πρόσωπο του γαμπρού (δίπλα του, στο δεξιό μέρος του προσώπου του έχει γραφεί ο αριθμός «1») όσο και στο ανέκφραστο, χωρίς κανένα συναίσθημα πρόσωπο της νύφης (με τον αριθό «2» πίσω από το κεφάλι της) το οποίο παραπέμπει περισσότερο σε μαριονέτα ή σε μούμια, παρά σε άνθρωπο. Και πράγματι, ένα τέτοιο μοντέλο επέλεξε ο Hockney: στις 15 Αυγούστου 1963 είχε γράψει ότι τα προκαταρκτικά σχέδια τα είχε φτιάξει τον Αύγουστο του 1962 σε ένα ξενοδοχείο στο Δυτικό Βερολίνο. Είχε συναντήσει έναν παλιό Αμερικανό φίλο του σε ένα μουσείο του Ανατολικού Βερολίνου και εμπνεύστηκε τον πίνακα αυτόν όταν τον είδε να κάθεται δίπλα σε μια ξύλινη Αιγυπτιακή φιγούρα. «Από απόσταση φαίνονταν σαν ένα νιόπαντρο ζευγάρι που ποζάρει για την γαμήλια φωτογράφηση. Αυτό το θέαμα με διασκέδασε και με ενέπνευσε να αναπαραστήσω ένα τέτοιον γάμο, ενός ανθρώπου με μια ξύλινη φιγούρα » έγραφε ο Hockney.
Ύστερα από 2-3 σχέδια, άρχισε να ζωγραφίζει τον πίνακα όταν επέστρεψε στο Λονδίνο.
Στην όλη σύνθεση, κυριαρχεί ένα κοντράστ ανάμεσα στα χαρούμενα χρώματα στο κυρίως θέμα, τις κουρτίνες και το χαλί και στα μαύρα και μουντά χρώματα που το περιβάλλουν ως φόντο.
Η ειρωνεία που πηγάζει από τον πίνακα έγκειται στο ότι αντί για τα χαρούμενα συναισθήματα που ξεπηδούν από τις γαμήλιες φωτογραφίες, αυτός εκπέμπει μια δυσφορία και ανία και κάτι σαν ένταση ανάμεσα στα δύο πρόσωπα. Περισσότερο θυμίζει γάμο είτε από εξαναγκασμό είτε από συμφέρον, αν δεν θυμίζει κιόλας κηδεία. Μάλλον ο ζωγράφος θα είχε υπόψη του την φράση «ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα».

Κείμενο – φωτογραφία: Zalmoxis