Dante Gabriel Rossetti: «The Wedding of St George and Princess Sabra» (1857)

Ο Άγιος Γεώργιος είναι σημείο αναφοράς στην πολιτιστική παράδοση της Αγγλίας, της οποίας η σημαία φέρει τον κόκκινο σε λευκό φόντο σταυρό του. Για αιώνες, οι Άγγλοι είχαν ως ανδρικό πρότυπο τον πολεμιστή προστάτη άγιο της χώρας τους. Εύλογα λοιπόν, δεν ενέπνευσε μόνο αγιογράφους, αλλά και διάσημους Άγγλους ζωγράφους που χρησιμοποίησαν ακόμη και βασιλείς για μοντέλο του Αγίου Γεωργίου, λόγω της ιδιαίτερης σχέσης της λατρείας του με το αγγλικό έθνος, ήδη από τις 28 Ιουνίου 1087. Τότε που σύμφωνα με το Χρονικό του William του Malmesbury, οι σταυροφόροι είδαν κατά την μάχη της Αντιοχείας όραμα με τον άγιο. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η ελαιογραφία «Landscape with Saint George and the Dragon» που φιλοτέχνησε ο Peter Paul Rubens μεταξύ 1630 και 1635 χρησιμοποιώντας ως μοντέλα τον Κάρολο Α’ για Άγιο Γεώργιο και την βασίλισσα Ενριέτα Μαρία (o Rubens είχε μείνει το 1629-1630 ως διπλωμάτης στην Αγλλία) για την πριγκίπισσα που έσωσε ο άγιος από τον δράκο. Από τον κανόνα αυτόν της έμπνευσης ζωγράφων από τον άγιο -ο οποίος ανακηρύχθηκε επί Εδουάρδου Γ’ προστάτης των Άγγλων- δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση οι Προ-Ραφαηλίτες. Και ακόμη περισσότερο ο Dante Gabriel Rossetti. Ο DGR δημιούργησε το 1857 την ακουαρέλα «The Wedding of St. George and Princess Sabra» η οποία βρίσκεται στην Tate Gallery του Λονδίνου, με μοντέλα τον ίδιο για άγιο και την Elizabeth Siddal για πριγκίπισσα. Στον πίνακα αυτόν, η πριγκίπισσα Sabra βρίσκει καταφύγιο στην αγκαλιά του σωτήρα της αγίου, στον οποίο ετοιμάζεται να προσφέρει μια τούφα από τα μαλλιά της που κόβει με ψαλίδι. Στα δεξιά εικονίζεται το κομμένο κεφάλι του δράκου μέσα σε ένα κουτί το οποίο έφερε μαζί του ο Άγιος Γεώργιος στο Coventry, τη πόλη όπου σύμφωνα με τους αγγλικούς θρύλους γεννήθηκε και πέθανε. Ο Richard Johnson, ο οποίος τον 16ο αιώνα συνέγραψε την «History of the Seven Champions of Christendom» (οι 7 αυτοί άγιοι είναι οι St. George of England, St. Denis of France, St. James of Spain, St. Anthony of Italy, St. Andrew of Scotland, St. Patrick , Άγιο Γεώργιο του Coventry. Όπως έγραψε, ήταν γιος του λόρδου Albert και γεννήθηκε σε ένα τοπικό κάστρο με έναν κόκκινο στο χρώμα του αίματος σταυρό στο χέρι και έναν δράκο στο στήθος.

Dante Gabriel Rossetti: «Saint George and Princess Sabra» (1862)

Πέντε χρόνια αργότερα, το 1862, δημιούργησε μια παραλλαγή σε άλλη ακουαρέλα, όπου ο άγιος πλένει τα χέρια του από το αίμα του δράκου και του τα φιλάει η πριγκίπισσα. Σε μια ακουαρέλα πάλι του 1864 με θέμα τον Άγιο Γεώργιο («The Wedding of St. George») μοντέλο για τον άγιο είναι ξανά ο Dante Gabriel Rossetti ενώ ποζάρουν ακόμη ο αγνωστικιστής ριζοσπάστης αδελφός του Michael Rossetti (βασιλιάς) η σύζυγός του Elizabeth Siddal η οποία είχε ήδη πεθάνει πριν 2 χρόνια  (πριγκίπισσα) η αδελφή του, Christina Rossetti (βασίλισσα) και ο σοσιαλιστής συγγραφέας και σχεδιαστής William Morris (τρομπετίστας στα δεξιά). Η ακουαρέλα αυτή (η οποία απετέλεσε την βάση δημουργίας αργότερα και ενός βιτρώ) δημιουργήθηκε καθώς ο Rossetti και άλλοι καλλιτέχνες διακοσμούσαν την Oxford Union με μεσαιωνικές τοιχογραφίες. Στο Oxford, ο Rossetti γνώρισε την Jane Burden, την μετέπειτα σύζυγο του William Morris και αμέσως της ζήτησε να του ποζάρει. Η Jane Burden ήταν το μοντέλο της πριγκήπισσας Sabra στον πίνακα του 1857. Στον ίδιον αυτόν πίνακα, ο Rossetti, έχοντας ταυτιστεί με τον Άγιο Γεώργιο αποτυπώνει στον τελευταίο το ύφος και το βλέμμα του διλήμματος που διακατέχει τον ίδιο τον ζωγράφο εκείνη την εποχή: να συνεχίσει να διατηρεί δεσμό με την Elizabeth Siddal (την οποία τελικά διάλεξε για σύζυγο -ο γάμος έγινε στις 23 Μαΐου 1860 στην εκκλησία του St. Clement στο Hastings- διότι μεταξύ άλλων φοβήθηκε πως η εύθραυστη υγεία της θα επιδεινωνόταν αν την άφηνε) ή να προχωρήσει σε σχέση με την Jane Burden με την οποία μόλις είχε γνωρίσει και ήταν κιόλας ερωτευμένος (η οποία Jane παντρεύτηκε μεν τον William Morris αλλά χωρίς να είναι ερωτευμένη με τον σύζυγό της και συνήψε σχέση με το Rossetti όταν λίγο αργότερα αυτός θα χήρευε, η οποία και κράτησε ως τον θάνατό του, μετά τον οποίο συνέχισε να ζει με τον Morris). Στον πίνακα του 1957, ο Άγιος Γεώργιος παριστάνεται με χρυσή πανοπλία και κόκκινο μανδύα με καθολικό μπλε οικόσημο να ξεκουράζεται μετά τον θάνατο του δράκου. Κρατά στην αγκαλιά του την γονατιστή πριγκίπισσα (το μοντέλο είναι η Jane, την οποία μόλις έχει γνωρίσει ο Rosseti σε θέατρο του Oxford). Στο φόντο, 2 ακόλουθοι άγγελοι με πράσινα και πορφυρά φτερά παίζουν με καμπάνες και στο βάθος διακρίνεται το νυφικό δωμάτιο, ενώ η όλη σύνθεση έχει την αισθητική του μεσαιωνικού ρομαντισμού, με επίκεντρο ένα αγκάλιασμα όλο μεγαλείο και χωρίς υπονοούμενα και έμμεσες αναφορές.

Dante Gabriel Rossetti. The Wedding of St. George. 1864.

Στον πίνακα του 1862, μοντέλο είναι η Elizabeth Sidal, μόλις λίγες ημέρες πριν τον θάνατό της από υπερβολική δόση λάβδανου. Και ο Άγιος Γεώργιος -ως το alter ego του ζωγράφου- εικονίζεται να κοιτά έξω από το παράθυρο τον σκοτωμένο δράκο την ώρα που η πριγκίπισσα του φιλά τα χέρια. Είτε συνειδητοποιεί το επερχόμενο τέλος της Elizabeth είτε καταπιέζεται έχοντας κάνει ένα γάμο που κατά βάθος δεν ήθελε είτε το μυαλό του είναι κάπου αλλού. Ίσως στην Jane…