Τα πρώτα κρούσματα ξενοφοβίας που θυμάμαι στην Ελλάδα, είχαν αμιγώς πολιτική σκοπιμότητα και ήταν κατευθυνόμενα από το κράτος, συνεπικουρούμενου βεβαίως και από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ, έχοντας ως στόχο τους ελάχιστους Χιλιανούς πρόσφυγες που βρέθηκαν στη χώρα μας.
Μετά τις 11 Σεπτεμβρίου 1973, οπότε ανέβηκε με πραξικόπημα στην εξουσία ο Αουγκούστο Πινοτσέτ, πολλοί Χιλιανοί ήλθαν στην Ευρώπη, διότι ως «φακελωμένοι» αριστεροί έθεταν σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή τους αν έμεναν στην πατρίδα τους, ενώ ούτε και στο μεγαλύτερο μέρος της Αμερικανικής ηπείρου αισθάνονταν ασφαλείς…
Κάποιοι λίγοι από αυτούς, ήλθαν και στην Ελλάδα. Παρότι υπήρχε ακόμη χούντα στην χώρα, την επέλεξαν είτε διότι είχαν κάποιον γνωστό σε αυτήν είτε διότι επιδίωξαν να δουλέψουν ως «άγνωστοι» σε κάποιο καράβι (άλλωστε και η Χιλή ήταν ναυτική χώρα) είτε θεώρησαν πως ήταν πιο εύκολο να «κρυφτούν» στην Αθήνα ή στην Θεσσαλονίκη, σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς θα μπορούσαν να βρουν μια δουλειά χωρίς να δώσουν και πολλές «εξηγήσεις»… Για όποιον λόγο όμως και αν προτίμησαν την Ελλάδα αυτοί οι ελάχιστοι Χιλιανοί, η επιλογή τους αποδείχθηκε εν τέλει εσφαλμένη…
Θυμάμαι, παρότι ακόμη ήμουν τότε μικρό παιδί, το εξής σκηνικό: μπροστά από ένα τρόλλεϋ που περνούσε στην Πατησίων, αστυνομικοί επιτέθηκαν απότομα σε έναν μακρυμάλλη ξένο, χτυπώντας τον, βρίζοντάς τον και όλα αυτά χωρίς να έχει προηγηθεί κάτι. Απλώς, ο ξένος, περίμενε το τρόλλεϋ στην στάση. Μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση… Την άλλη ημέρα, οι γονείς μου διάβασαν στην εφημερίδα πως συνελήφθη στην Πατησίων από την αστυνομία κάποιος Χιλιανός πορτοφολάς, την ώρα που αφαιρούσε το πορτοφόλι μιας Ελληνίδας. Επρόκειτο για τον ίδιο ξένο ο οποίος απρόκλητα και χωρίς κανένας να έχει διαμαρτυρηθεί στο μεταξύ για κλοπή, ξυλοκοπήθηκε άγρια και συνελήφθη.
Για καμιά 10αριά μήνες, διαβάζαμε καθημερινά στις εφημερίδες και ακούγαμε στην τηλεόραση για Χιλιανούς πορτοφολάδες. Ακόμη και οι μαθητές στο δημοτικό, καμιά φορά μιλούσαν και γι αυτό! Ως την ημέρα που είδα το περιστατικό, αναρωτιόμουν αν υπάρχουν…»έθνη πορτοφολάδων», αλλιώς δεν εξηγείτο αυτή η καθημερινή αναφορά στους Χιλιανούς κακοποιούς. Οι περισσότεροι όμως «ψιλιασμένοι» ενήλικες είχαν καταλάβει πολύ καλά περί τίνος επρόκειτο: το καθεστώς αναζητούσε φοβισμένους νοικοκυραίους, πρόθυμους να καταγγείλουν πως στην γειτονιά, στο λιμάνι, στο εργοστάσιο, δούλευε κάποιος «Χιλιανός», άρα και «κλέφτης». Το καθεστώς θα ειδοποιούσε την πρεσβεία και οι σχέσεις των δύο καλών φίλων της Ουάσιγκτον θα γίνονταν στενότερες και όχι μόνο ιδεολογικώς… Όμως, οι Έλληνες, στην συντριπτική τους πλειονότητα, δεν τσίμπησαν. Η ξενοφοβία του 1973 δεν βρήκε το γόνιμο έδαφος που βρήκε -επίσης με την «πολύτιμη βοήθεια» πολλών ΜΜΕ- αλλά και λόγω της οικονομικής κατάρρευσης, στα 2012…